Nefes, akciğere havaalıp vermedir. Soluktur. İlk anlamı budur nefesin. Ancak birçok anlama gelirnefes. Nefes almak, son nefesini vermek, nefeslenmek,nefesi kuvvetli...gibikelime gruplarında da geçer.
Ben, Tasavvufi Halk Edebiyatı’mızın bir terimiolan nefesten bahsedeceğim.
Tasavvufi Halk Edebiyatı’nda Bektaşi inanç vegörüşünü, Hz.Ali sevgisini dile getiren manzumelere de nefes denir. Nefeslerhece ölçüsüyle yazılır ve dergahlarda ezgiyle söylenir. Mesela Şah Hatayi der ki bir şiirinde:
.
“Bir nefesçik söyleyeyim
Dinlemezsen neyleyeyim
Aşk deryasın boylayayım
Ummana dalmaya geldim”
.
Durun bir dakika!.. Bu şiirin Pir Sultan Abdal'aait olduğunu iddia edenler de var. Buna ne buyrulur? En iyisi, şimdilik buburada dursun. Bu mevzu bir başka yazımızın konusu olsun.
.
Gelelim Atatürk Nefesi’ne. Atatürk Nefesi,3+2=5'lik kıtalarla yazılmış. Toplamı 5 kıta. Bu 5’liklerin son iki dizesibağlantıdır. Ben ilk kıtayı yazayım. Merak edenler tamamını arayıp bulsunlarbir zahmet. O kadarcık da olsun yani:
.
“Elesti bezminde demişiz beli
Emri ferman etti ol zatı celi
Efkarımız olsun gündüz geceli
.
Aman ya Muhammed meded ya Ali
Ruhun şad olsun Atatürk hizmetin baki
.
Atatürk Nefesi’ni Dr. Hüseyin Yaltırık derlemiş.“Nereden derlemiş?” derseniz “Tekirdağ Kılavuzlu köyünden” derim.
Kılavuzlular Atatürk Nefesi’nde Atatürk sevgisinidile getirmişler. Bağlantı dizeleri bunun isbatı. Tam beş kez yineleniyornakarat ikiliği:
.
“Aman ya Muhammed meded ya Ali
Ruhun şad olsun Atatürk hizmetin baki”
.
Hem de “Aman ya Muhammet meded ya Ali” dediktensonra Atatürk’ün ruhuna şadlık dileyip hizmetinin baki kalacağını haykırıyorKılavuzlular. Bağlantı ikiliğinde Muhammet, Ali anılıp Atatürk’ün hizmetinin debaki kalacağı vurgulanıyor. Bu ne sevgidir?
.
Bu isimlendirme bile başlı başına Atatürksevgisinin bir tezahürüdür. Çok yaşayın siz Kılavuzlular. Sizi muhabbetleselamlıyorum.
