BİR SORU, BİR CEVAP

Pandeminin ardından nasıl bir toplum ortaya çıkacak? Ülkeler daha fazla birlik halinde mi hareket edecek yoksa izolasyona mı yönelecek?

Hayat ne zaman normalleşecek? İşlerimiz ne zaman düzene girecek. Camiler açılacak mı? Özellikle Ramazan ayında bizi nasıl bir ortam bekliyor.

Bu kriz bizleri ve diğer büyük ülkeleri büyük kararlar almaya zorlayacak mı? İşte tüm bu sorular zihnimizi kurcalarken,

BBC Dünya Servisi'nin radyo programlarından Newshour'a konuk olan Yuval Noah Harari bu ve buna benzer sorulara cevap verirken, onun söylemlerini süzgeçten geçirerek sizin bilgi tabaklarına koymak istedim.

Peki bu şahsı size kısaca tanıtıp, sonra da değerlendirmesini alayım, sonra da değerlendirmemizi yapalım inşallah! “Yuval Noah Harari, dünyaca ünlü İsrailli bir yazar ve tarihçi. 1976 yılında İsrail'in kuzeyindeki Kiryat Ata'da doğdu. Yuval Noah Harari, kaleme aldığı tarih kitaplarıyla dünya çapında büyük bir şöhrete kavuştu. Pek çok ülkede 'çok satanlar' arasına girmeyi başaran tarih kitapları yazdı..”

Siyasi kriz olur mu? Sorusu ile başlayalım, der ki: "Belki de en önemli iki seçenek şu: Bu krizi ulusalcı izolasyonla mı yoksa uluslararası işbirliği ve dayanışma ile mi göğüsleyecegiz? (Bu soru çok ama çok önemli, bakalım ne diyor)Ayrıca, tek tek ülkeler bazında krizi totaliter, merkezileşmiş kontrol ve denetim ile mi yoksa toplumsal dayanışma ve yurttaşlara yetki verme yoluyla mı aşacağız?"

Yuval Noah Harari'ye göre, koronavirüs salgını hem bilimsel hem de siyasi sorunları gündeme getirdi. Bilimsel sorunların bazılarına çözüm bulmaya yönelmiş durumdayız, ancak siyasi olanlara nasıl yanıt vereceğimiz üzerinde fazla düşünülmüyor. "Bu bir sağlık krizinden ziyade siyasi bir kriz" diyor Harari ve ekliyor:"İnsanlığın elinde bu salgının üstesinden gelmek için ihtiyaç duyduğu her şey var. Ortaçağda değiliz. Veba ile karşı karşıya değiliz. İnsanlar ölüyor ama bunun nedenini ve ne yapmak gerektiğini bilmiyor da değiliz."

Dikkat buyurun, elhamdürillah hep bizim yazdıklarımı teyit ediyor, bu Yahudi tarihçi, ne dedi? Corona olayı sağlık sorunu değil, siyasi bir sorun dedi ve siyasi sorunları çıkartacak buyurdu. Evet, bütün dünyada özellikle de AB ve ABD’de ciddi siyasi sonuçlar doğuracak bu virüs. Aslında daha üst perdeden baktığınızda yeni yüzyılın projesine hazırlanıyoruz…

"Neyle karşı karşıya olduğumuzu biliyoruz ve onun üstesinden gelecek teknolojiye de ekonomik güce de sahibiz Sorun, bu gücü nasıl kullanacağımızdır. Evet işin püf noktasına parmak basmış. Bende tam oraya gelecektim.

Acaba insanlık bu virüsün sonuçlarını hayırlı ve insanca yaşanabilir hale mi dönüştürecek, yoksa yeni bir dünya devleti kurulup, insanlar çip takılarak esir mi edilecek?

Bakın ben demiyorum, Harari en üst perdenen çok önemli bir uyarı yapıyor hepimizi uyararak: “Bunların yanlış ellerde, iktidar tarafından "herkes hakkında bilgi toplayan ve şeffaf olmayan bir şekilde kararlar alan topyekun gözetim rejimlerini kurumsallaştırmada" kullanılabileceği uyarısında bulunuyor. Örneğin İsrail'de hükümet, bireylerin lokasyon bilgisine erişme konusunda sadece sağlık yetkililerinin değil, gizli servislerin de yetkilerini artırdı. Harari bunun Güney Kore'de pilot proje olarak uygulandığını, ama orada daha şeffaf adımlar atıldığınıifade ediyor. Dünyanın en gelişmiş gözetim operasyonlarına sahip Çin'de ise karantinayı ihlal eden yurttaşları tespit edip cezalandırmak için yüz tanıma yöntemi kullanılıyor. Harari bunun kısa vadede haklı gerekçelere dayandırılabileceğini, ama bu önlemlerin kalıcılaşması halinde riskler ortaya çıkacağını söylüyor:

Haririden bir de uyarı geliyor: "Hem sağlık alanında hem de ekonomik olarak hükümetlerin güçlü ve bazen de radikal uygulamalara başvurmasından yanayım. Ama bu, her şeyden önce, tüm halkı temsil eden hükümetler tarafından yapılmalıdır."(Kay. Haber 7)

Röportajın tamamı diğer internet sitelerinden de ulaşabilirsiniz, şahsen uyarılarını dikkate değer buluyorum, bir Yahudi olmasına rağmen tespitlerini de katılıyorum.

Siz ne dersiniz?