Divan edebiyatında üç türlü nesir vardır:

Süslü Nesir

Ustalık göstermek amaç olduğundan sanatlı söyleyiş önemlidir.

Uzun cümleler, söz ve anlam oyunları ve seciler kullanılır.

Noktalama işaretlerine yer verilmez.

İlk örneğini XV. yüzyılda Sinan Paşa, “Tazarru- name” adlı eseriyle vermiştir.

Bu tür nesre münşeat adı verilir.

Latifi, Veysi ve Nergisi diğer sanatçılardır.

Orta Nesir

Günlük konuşma diliyle süslü nesir arasında bir dil kullanılır.

Özellikle tarih, coğrafya, gezi ve din gibi didaktik konulardaki eserler kullanılır.

Temsilciler: Evliya Çelebi, Katip Çelebi, Koçi Bey, Naima, Aşıkpaşazade ve Peçevi’dir.

Süssüz (sade) Nesir

Halka bilgi vermek için yazıldığından anlatım daha sade ve sanatsızdır.

Din, tasavvuf, tıp, eğitim, ahlak, terbiye, hukuk gibi eserler vermişlerdir.

Sade nesrin en başarılı örneğini Mercimek Ahmet’in Farsçadan çevirdiği Kaabusname’dir.

Divan Edebiyatında Nesir Türleri

Tezkire

Ünlü kişilerin yaşamlarının anlatıldığı yapıtlardır.

Biyografi türünün Divan edebiyatındaki karşılığıdır.

Bu türün ilk örneğini Ali Şir Nevai, Mecailüsün Nefais adlı eseriyle vermiştir.

Seyahatname

Gezi yazılarıdır.

Bu türün ilk örneğini Seydi Ali Reis’in Mir’at’ül Memalik adlı yapıtıyla vermiştir.

Ayrıca Evliya Çelebi’nin Seyahat- name, Babürşah’ın Babür- name adlı eseri vardır.

Sefaretname 

Osmanlı elçilerinin görev yaptıkları yerlerle ilgili bilgileri içeren ve gezi yazısına benzeyen türdür.

28. Çelebi Mehmet, Paris Sefaretnamesi ile bu türün ilk örneğini temsil eder.

Münşeat

Süslü nesirlerden ve mektuplardan oluşur.

Surname

Şehzadelerin sünnet ve kerimelerin düğün törenlerinin anlatıldığı eserlerdir.

Şehrengiz

Şehrin güzelliklerinin anlatıldığı eserlerdir.

Gazavatname

Savaş, kahramanlık ve zaferlerin anlatıldığı yapıtlardır.

Vakayıname

Osmanlı Devleti’nin resmi tarih kitaplarıdır.

Bu kitabın yazarlarına vakanüvis adı verilir.

Divan Edebiyatındaki Akımlar

Sebk-i Hindi: Neşati, Naili, Şeyh Galip

Yerlileşme (mahallileşme): Baki, Nedim, Enderunlu Vasıf

Türk-i Basit: Aydınlı Visali, Edirneli Nazmi, Tatavlalı Mahremi

Millileşme: Necati