Erken Seçim Süreci Nasıl Başladı?
Almanya'da erken seçim süreci, üc partili koalisyon hükümetinin sona ermesiyle başladı. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) 6 Kasım'da koalisyondan ayrılması, siyasi istikrarı bozdu. Bu gelişmenin ardından Başbakan Olaf Scholz, Federal Meclis'ten güvenoyu talep etti. 16 Aralık'ta yapılan güven oylamasında yeterli desteği alamayan Scholz, erken seçimlerin önünü açtı.
Alman Anayasası'nda Güvenoyu Mekanizması
Alman Anayasası’na göre, bir hükümetin sona ermesi için şansölyenin önemli bir rolü bulunuyor. Anayasanın 68. maddesi gereğince, şansölye Federal Meclis'ten güvenoyu isteyebilir. Meclis çoğunluğu bu talebi desteklemediği takdirde, şansölye Cumhurbaşkanı'na Federal Meclis'i feshetme önerisinde bulunabilir. Ancak bu fesih karşısında şansölye otomatik bir zorunluluk taşımaz ve hükümet azınlık konumunda dahi görevde kalabilir.
Alman siyasi sisteminde dikkat çeken bir başka unsur da "yapıcı güvensizlik oyu" mekanizmasıdır. Anayasanın 67. maddesinde yer alan bu düzenleme, mevcut şansölyeye karşı yeni bir çoğunluk oluşturularak yeni bir şansölye atanmasını mümkün kılar. Ancak mevcut durumda bu mekanizma çalıştırılmamış ve erken seçim yolu tercih edilmiştir.
Almanya’da Daha Önceki Güvenoyu Talepleri
1949'dan bu yana Almanya'da toplamda beş kez şansölyeler tarafından Federal Meclis'ten güvenoyu talebinde bulunuldu. Bu taleplerden bazıları yeterli çoğunluğu sağlayamazken, bazıları gerekli desteği alarak hükümetlerin devamını sağladı:
-
1972: Willy Brandt, güvenoyu alamadı ve erken seçim süreci başladı.
-
1982: Helmut Kohl, yeterli desteği bulamadı ve Federal Meclis feshedildi.
-
2005: Gerhard Schröder, güvenoyu alamayarak erken seçim yolunu açtı.
-
1982 ve 2001: Helmut Schmidt ve Gerhard Schröder ise yeterli desteği alarak görevlerine devam etti.
Almanya Erken Seçimlere Hazırlanıyor
Üç yıllık bir koalisyon sürecinin sona erdiği Almanya, 23 Şubat 2025 tarihinde yapılacak erken seçimler için geri sayıma başladı. Seçimlerin, siyasi belirsizlikleri sonlandırarak yeni bir hükümet çoğunluğu oluşturması bekleniyor.
Muhabir: SERPİL KARA
