Sosyal Anksiyete Nedir?
Psikolog Hande Nacar Baş, sosyal anksiyeteyi, kişinin toplum içinde konuşma, bir şey anlatma, ya da günlük basit aktivitelerde zorlanma durumu olarak tanımladı. Baş, bu durumun çocuklukta başlayabildiği gibi yetişkinlik döneminde de ortaya çıkabileceğini belirterek şunları söyledi:
“Bu hastalık, kişinin topluluk önünde bir sunum yapamaması, verilen görevlerden kaçınması gibi belirtilerle kendini gösterir. Daha ileri seviyelerde ise toplum içinde yemek yemek ya da kalabalık mekanlarda bulunmak bile kişi için oldukça güç olabilir.”
Sosyal anksiyetenin genetik mi yoksa çevresel etkenlerden mi kaynaklandığı konusunun henüz netleşmediğini belirten Baş, çocuklukta öğrenilen davranışların bu sorunun gelişiminde önemli bir rol oynayabileceğine dikkat çekti.
Sosyal Medyanın Rolü
Baş, teknolojinin ve özellikle sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla bireylerin toplum içinde hareket etme ve konuşma yetilerinin azaldığını ifade etti:
“İnsanlar artık evde telefon ekranları arkasından iletişim kurmayı tercih ediyor. Bu durum, yargılanma ve eleştirilme korkularını tetikleyerek sosyal anksiyeteyi büyütüyor. Kişiler, toplum içinde konuşmaktan kaçınıyor çünkü olumsuz bir izlenim bırakmaktan endişe duyuyorlar.”
Tedavi ve Çözüm Yolları
Sosyal anksiyete ile başa çıkmada psikolojik destek almanın önemli olduğunu vurgulayan Baş, şu önerilerde bulundu:
- Psikoterapi: Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), sosyal anksiyete tedavisinde etkili bir yöntemdir.
- Küçük Adımlarla Başlamak: Bireyin kendine küçük görevler vererek topluma karışma alışkanlığı kazanması önemlidir.
- Tıbbi Destek: Doktor kontrolünde ilaç tedavisi gerektiğinde uygulanabilir.
Baş, bireylerin cesaretlendirilmesi gerektiğini ve özellikle ailelerin çocuklara karşı yargılayıcı bir tutumdan kaçınmasının önemli olduğunu söyledi.
Çocukluk Dönemi ve Yargılanma Korkusu
Psikolog Baş, çocukların sosyal anksiyete geliştirmesinde yargılanma korkusunun büyük bir etkisi olduğunun altını çizdi:
“Yargılayıcı tutumlar, çocukların özgüvenini zedeler ve sosyal anksiyeteye davetiye çıkarır. Bu nedenle aileler ve öğretmenler, eleştirel yaklaşımlardan kaçınarak çocukları desteklemelidir.”
Toplumda Farkındalık Önemli
Psikolog Baş, sosyal anksiyetenin bir huy ya da karakter özelliği değil, tedavi edilebilen bir psikolojik hastalık olduğunun altını çizdi. Sosyal medya kullanımının kontrollü hale getirilmesi ve bireylerin topluma katılım konusunda cesaretlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
