Teknolojikcihazlar ve dijitalleşme yediden yetmişe tüm dünyayı kuşatmış durumda. Kısacasıyaşantımızın temel odağında yer tutuyor. Parmaklar tuşlarda gezinirken,bakışlar ekranlardan ayrılmıyor. Telefon ya da diğer cihazlarla kurulan duygusalbağlar her geçen gün daha da artıyor ve kopmak imkânsız hale geliyor.
Bağımlılıklardanve zararlı alışkanlıklardan arınma anlamında Ramazan ayının önemli fırsatlarbarındırdığına dikkat çeken Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk,tıpkı Ramazan orucunda olduğu gibi bir tür “teknoloji orucu” ile bağımlılıkriski olmadan, bilinçli teknoloji ve internet kullanımının da mümkünolabileceğinin altını çiziyor ve ekliyor; Ramazan’da kendinize vesevdiklerinize zaman ayırın.
Teknolojinininsan hayatına getirdiği sayısız faydalar olmasına rağmen kişinin teknolojikullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması ve teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsızkullanması çok ciddi zararlara sebep olabiliyor. İnternet ve teknolojibağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğuteknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olaraktanımlanıyor.
Buçerçevede, Ramazan ayının gelmesiyle birlikte sadece sigara ve türevleri değilteknoloji gibi diğer davranışsal bağımlılıklardan uzaklaşma anlamında ciddifırsatların olduğuna dikkat çeken Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. MücahitÖztürk, tıpkı Ramazan orucunda olduğu gibi bir tür ‘Teknoloji orucu’ ilebağımlılık riski olmadan, bilinçli bir teknoloji ve internet kullanımının damümkün olabileceğinin altını çiziyor. Ramazan ayının bir arınma ayı olduğunuifade eden Öztürk, “Manevi değerli ve duyguları hatırlatmak ve yaşatmak içinbir fırsat olan Ramazan ayında, teknoloji ve diğer bağımlılık ve zararlıalışkanlıklardan uzak durup, kişinin kendisine ve sevdiklerine daha fazla zamanayırmasının önemine değindi ve ekledi: “Ramazan paylaşmanın ve sevginin ayıdır.Bu önemli ayı telefonla, sosyal medya hesaplarıyla değil, kendimize, içedönerek geçirelim, ailemize, sevdiklerimize daha fazla ve verimli bir şekildevakit ayıralım, sohbet edelim, çocuklarımızla konuşalım, onlara Ramazanın vepaylaşmanın güzelliğini anlatalım ve teknoloji kullanımında onlara örnekolalım.”
Teknolojive internet bağımlılığının geldiği nokta hakkında tespitlerde bulunan Prof. Dr.Öztürk, “Sürekli çevrimiçi olma isteği, gerçekte insanın ne kadar iletişime aç,kendinden bahsetme ve yaptıklarını başkalarına anlatma ihtiyacının ne kadarfazla olduğunun bir göstergesi aslında. Bu durum öyle garip bir hal aldı ki,aynı mekânda olan ancak ekran üzerinden iletişimi daha çok tercih eden gruplaroluştu. En sevdiği oyuncaklarıyla oynamaz, sokağa çıkmaz oldu çocuklar. Biraraya gelmelerine gerek kalmadan çevrimiçi olarak ekran başında oynamayabaşladılar. Duygusal paylaşımları azaldı, öfkeleri arttı. Mesajla, yazarak amaeksik yazarak iletişimi tercih etmeye başladılar. Sözcüklerle kendilerini ifadeedemez oldular,” dedi. Teknoloji ve internet bağımlılığından uzaklaşma vekurtulma adına yapılması gerekenlerden bahseden Prof. Dr. Öztürk önerilerini şuşekilde sıralıyor:
“İnternetve teknoloji bağımlılığından uzaklaşmak isteyenlere ilk aşamada internetkullanımını tam zıt saatlere kaydırmalarını öneriyoruz. Bu zaman düzenlemesininardından ise bilgisayar, akıllı telefon vb. kullanımın hemen ardından ertelemeihtiyacı doğurmayacak basit işler konusunda belli planlamalar devreyekonulabilir. Diğer yandan internet kullanımıyla ilgili hedefler koymaktafaydalı olacaktır. Burada kritik başarı faktörü yoksunluk belirtileriniazaltmak için kullanım saatlerini sık ama kısa süreli hazırlamaktır.
Ayrıcaçok kullanılan belli işlevlerden uzak kalma da teknoloji ve internetbağımlılığına karşı etkili olacaktır. Mesela, çok ve sık kullanılan sosyalmedya platformları kullanımına yönelik kişinin kendisinin getireceğiengellemeler denenebilir. Diğer bağımlılıklarla mücadelede olduğu gibihatırlatıcı kartlar da teknoloji bağımlılığında yardımcı unsurlardan birisiolarak öne çıkmaktadır. Böylelikle kullanım isteği karşı konulamaz halaldığında bu kartlara bakılarak kullanım isteği bastırılabilir. Kişisel defteroluşturma da bir diğer etkili uzaklaşma yöntemi olabiliyor. Örneğin teknolojive internet bağımlılığı sebebiyle insanların yapmaya fırsat bulamadığısevdikleri işler ve ilgi alanları önem sırasına göre bu deftere not edilir.İnternet kullanımı isteği uyandığında da defterde yazılı olan maddelerdenbirisinin yapılması önerilir.
Araştırmalaryalnız yaşayan veya sosyal kayıp yaşamış bireylerin daha çok internetbağımlılığı geliştirdiğini gösteriyor. Dolayısıyla bu yalnızlık bu bağımlılığıtetikleyen unsurların başında geliyor. Aynı problemi yaşan insanlardan oluşandestek grupları ya da spor veya sanat aktivitesi yapan bir gruba dahil olmak dabağımlılıktan uzaklaşma adına önem arz etmektedir. Bu anlamda Ramazan, başkalarıylabir araya gelme gibi aktiviteler açısından önemli bir fırsat olarak görülüp, buaçıdan değerlendirilmesi gerekiyor. Ramazan yalnızlıktan uzaklaştırır.”
