Birinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısaca Birinci Meclis, 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanmış, 1 Nisan 1923'te yeni seçim kararı alarak 15 Nisan 1923'te son oturumunu yaptı. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucu meclisi olarak kabul edilen ilk mecliste Meclis hükûmeti sistemi ve güçler birliği ilkesi esas alındı.
1. dönem milletvekillerinin 288'i yükseköğrenim, 94'ü orta öğrenim mezunu kişilerden oluştu. Bu milletvekillerinin 162 serbest meslek, 133 devlet memuru, 54 asker, 32 din adamı, 30 aşiret reisi, 7 teknik eleman, 16 sağlık görevlisi, 2 Reji görevlisi olarak dikkat çekiyor.
Kahramanmaraş’ın ilk milletvekilleri kimler?
Arslan Toğuzata: TBMM 1. Dönemi için yapılan milletvekilliği seçimlerinde Maraş milletvekili seçilen Mehmet Hacıhaliloğlu’nun istifası üzerine milletvekili seçilmiş, fakat Maraş ve Antep bölgesindeki millî savunmaya katılması ve millî kuvvetlerin komutanlığını yapması dolayısı ile Meclis’te önemli bir faaliyet gösterememiş polis kökenli bir milletvekilidir.
Hacı Mehmet Erten: Rüştiye mezunudur. Ziraat ve Ticaret, TBMM I. Dönem (Meclis'e gelmeden istifa etmiştir), 2., 3., 4., 5. ve 6. Dönem Kahramanmaraş Milletvekilliği yapmıştır.
Hasip Aksöyök: Mecliste, İktisat, Orman, Madenler, İçtüzük, Adalet ve Bayındırlık ve Bütçe Komisyonlarında ve Memurin Muhakematı Tetkik Kurulunda görev yapmıştır. Dördüncü toplantı yılında üçüncü şubenin kâtipliğini yapmıştır. Mecliste yer alan Müdafaa-i Hukuk Grubunun karşısında bulunan ikinci grupta yer almıştır. Mecliste 44 konuşma, 3 soru ve 2 kanun önergesi vermiştir.
Yakup Bozdağ: 1. Dönem TBMM Kahramanmaraş milletvekilliğine seçilmiş ancak 21 Ekim 1920 tarihinde Pazarcık Kaymakamlığını tercihi nedeniyle istifa etmiştir.
Refet Seçkin: Kahramanmaraş’ın Fransız işgali altında bulunduğu sırada Millî varlığımızı koruyan mücadele teşkilâtında Müdafaayı Hukuk cemiyetinde başkan olarak bizzat dikkate değer bir varlık göstermiş, takip eden süreçte TBMM’nin Birinci Dönemi için yapılan seçimde Kahramanmaraş Milletvekili olarak 23 Nisan 1920’de Meclisin açılışında hazır bulunmuştur.
Mehmet Tahsin Hüdayioğlu: Osmanlı Meclis-i Mebusan 4. Dönem Maras Mebusu ve TBMM 1. ve 2. Dönem Maraş Milletvekilidir. Isparta İstiklâl Mahkemesi üyeliği yapmıştır. Ankara İstiklâl Mahkemesi tarafından 7 Nisan 1926 tarihinde Milletvekilliğinden düşürülmüştür.
METEHAN NAZLI
Editör: METEHAN NAZLI