Kanser Rehabilitasyonuna Fizyoterapide Bütüncül Bakış ve Fizyoterapistin Rolü
Kanser vakalarında erken teşhis, etkili cerrahi yöntemlerin kullanılması, tedavi tekniklerinin geliştirilmesi gibi etkenler, kanser hastalarının hayatta kalma oranının artmasını sağlamıştır. Kanser tanısı konulan birey sayısının artması, onkolojik rehabilitasyon ve fizyoterapiye yönelik çalışmaların geliştirilmesine ihtiyaç yaratmıştır. Bu çalışmalar neticesinde kanser tanı ve tedavisinin her aşamasında onkolojik rehabilitasyon uygulamaları önemli rol oynamaya başlamıştır. Onkolojik rehabilitasyon (kanser rehabilitasyonu), kanser hastalarına hastalığın ve tedavilerin belirlediği sınırlar dahilinde maksimum fiziksel, psikolojik, sosyal ve mesleki fonksiyonların kazandırılmasına yardımcı olmak şeklinde tanımlanır. Onkolojik rehabilitasyon programı, ilk kez 1969 yılında Teksas Üniversitesi M.D. Anderson Hastanesi’nde oluşturulmuştur.
Psikonöroimmünoloji ve Fizyoterapi Uygulamalarına Katkısı
Onkolojik rehabilitasyon uygulamalarında birçok disiplinin bir arada çalışması gerekir. Dolayısıyla bu yaklaşımlarda holistik ve sistematik tıp bakış açılarından yararlanmak oldukça önemlidir. Psikonöroimmünoloji, bu alanların başında gelmekte olup, beyin, davranış ve immün sistem arasındaki ilişkileri ilgilendiren bir disiplindir.
Psikonöroimmünoloji, hastalıkların meydana gelme nedenlerini ve iyileşme esnasında yaşanan problemleri tanımlayabilir. Bu nedenle, onkolojik rehabilitasyon süreçlerindeki fizyoterapi uygulamalarında kanser hastalarına umut olan yenilikler sunmaktadır. Psikonöroimmünoloji; hastalıktan başlamadan önce, hastalık sürecinde ve sonrasında etkili olan faktörlerin tam olarak anlaşılmasına yardımcı olur. Hastalıkların önlenmesi ve başarılı tedavi yöntemlerinin uygulanması için yeni stratejiler geliştirilmesini sağlar.
Fizyoterapistlerin Kanser Rehabilitasyonundaki Rolü
Kanseri atlatan hastalar sağlık, yaşam kalitesi ve çalışma yeteneklerini etkileyen fizyolojik bozukluklarla karşılaşabilirler. Fiziksel bozukluklar, yorgunluk, düşük kas gücü ve bilişsel işlev bozukluğu gibi sorunlar bunlardan bazılarıdır. Bu tür sorunların çözülmesinde fizyoterapist yardımı almak, rehabilitasyon süreçlerinden maksimum yarar görmenizi sağlar. Fizyoterapistler, hem rehabilitasyon evresinin olumlu sonuçlanmasında hem de koruyucu tedavi planlamasının en iyi şekilde sürdürülmesinde önemli rol oynar.
Kanser Rehabilitasyonunda Kişiye Özel Tedaviler Uygulanıyor
Dietz'e göre onkolojik rehabilitasyon süreçleri koruyucu, restoratif, destekleyici ve palyatif evre olmak üzere dört evrede değerlendirilmelidir. Restoratif evrede temel amaç, hastanın daha önceki aktivitelerine dönmesini sağlamaktır. Fonksiyon kabiliyeti olan hastalarda bu durumu korumak amaçlanır. Fonksiyon kabiliyeti azalan hastalarda ise fonksiyonel iyileşmenin maksimum seviyeye çıkarılmasına yönelik tedaviler uygulanır. Bu açıdan, fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları bir arada yürütülür. Hastanın mental durumu, yaşı, motivasyonu ve fiziksel sorunları dikkate alınarak bir tedavi planı belirlenir. Destekleyici evrede ise restoratif evrede sağlanan başarının sürdürülmesi amaçlanır. Bu evredeki tedavi, fonksiyon değişikliklerini sınırlamak ve fonksiyon kaybının neden olacağı sorunları mümkün olduğunca azaltmak için planlanır. Tedavi planlarının kişiye özel belirlenmesi doğrultusunda kanser hastalarının iyileşme süreci için doğru adımlar atılmış olur.
