Bu hafta sonunda başlayacak yarıyıl tatilinde çocuklar vegençler, zamanlarının önemli bölümünü tablet ve bilgisayarlarda oyun oynayarakgeçirecek. ESET Türkiye’den Hakan Ünlü, çocukların dijital dünyadakarşılaşabileceği riskleri listeledi ve korunma önerilerinde bulundu. Ünlü,ebeveynleri, çocukların sanal dünyasına dahil olmaya çağırdı.
ESET Türkiye Dağıtıcı veSaha Grup Müdürü Hakan Ünlü, önce riskleri sıraladı:
Zararlı yazılımlar
Virüs, truva atı, solucan gibi zararlı yazılımlar, enyaygın online risklerdir. Çocuklar, genellikle onlar için hazırlanmış sahteoyun sitelerinde bu yazılımlarla karşılaşır. Zararlı yazılımla enfekte olmuşoyun sürümleri genellikle üçüncü parti indirme sitelerinde, forumlarda, bazende Google Play’in ücretsiz oyun sürümü pazarında bulunabilir. Ebeveynler,lisanslı ve güncel bir güvenlik yazılımıyla çocuklarının tehlikeli websitelerine ve uygulamalarına erişimini engelleyebilirler.
Çocuklar üzerinden parayaulaşmak
Küçük bilgi parçaçıkları toplanarak oluşabilecek kimlik hırsızlığıile ailenin mali kayba uğratılması mümkündür. Hassas bilgilerin paylaşılmamasıkonusunda ebeveynler çocuklara uyarıda bulunmalıdır. Ayrıca online bankacılıkve alışveriş işlemleri de büyükler tarafından yürütülmelidir.
Kimlik avı çabaları
Siber saldırganlar, bir şeyin satışı için cazip tekliflersunabilir. Aslında satılacak birşey yoktur ama sizinle ilgili bilgi elde etmeyeçalışırlar. Yine benzer şekilde sahte mesajlar atarak, sosyal ağkullanıcılarının kimlik ve şifre bilgilerini talep edebilirler ki, bu yaklaşımsiber dolandırıcılığın sık görülen örneklerinden biridir.
Siber zorbalık
Çocuklar pek çok kez kendi akranları tarafından siberalanda tehdit edilir veya aşağılanır, bu da onlarda duygusal travmaya sebepolur. Çocuklar bu gibi durumların üstesinden misilleme yaparak değil, ebeveynve yetkililerin desteğini alarak gelebileceklerini bilmelidirler.
İstenmeyen e-postalar
İstenmeyen maillerin (spam) e-posta kutunuza gelmesi yenibir şey değildir; fakat bu yolla gelen şifre-fidye yazılımları hayli revaçta.İstenmeyen e-postalar, böyle bir durumla nasıl baş edeceğini bilemeyençocuğunuzun cihazını da bulabilir.
Ebeveynler ne yapabilir,çocuklarını nasıl koruyabilir? Hakan Ünlü, şu önerilerde bulundu:
1. Dışında kalmayın,parçası olun!
Çocuğunuzu dijital dünyada sahipsiz bırakmayın. Hangisosyal medya sitelerini kullandığını bilinmelisiniz. Ebeveyn olarak busitelerde çocuğunuzun arkadaşı ve takipçisi olarak kendinizi ekleyin. Bu sayedebu tür sitelerde çocuklarınızın kiminle arkadaş olduğunu, neler paylaştığınıyakından takip edebiliyor olacaksınız.
2. Çocuklarınızı internettegizliliğin önemi hakkında bilgilendirin!
Pek çok çocuk, Facebook gibi sosyal medya mecralarınıebeveynlerinden daha iyi bilir. Ancak neyi paylaşmaması gerektiğini bilmiyor olabilirler.Bu nedenle çocuklarınızı; telefon numarası, ev adresi ya da parolalar gibi özelve kişisel bilgileri paylaşmaması gerektiği konusunda uyarın.
3.İnternette paylaşılanbilgilerin kaybolmadığını hatırlayın, hatırlatın!
Bir fotoğrafı sildiğinizde hatta tüm hesabınızıkapattığınızda tüm verinizi otomatik olarak sildiğinizi zannetmeyin. Resimlerveya kişisel bilgiler çoktan başka birinin bilgisayarına kaydedilmiş olabilir.Çocuklar ve aileleri, hangi resim ve bilgilerin internete koyulacağını iki defadüşünmelidirler.
4. İnternet tarayıcınızıntarama geçmişini ara sıra inceleyin!
Geçmiş silinmiş ise çocuğunuzla bir konuşma yapma vaktigelmiş demektir.
5. Akıllı telefonların dabirer bilgisayar olduğunu unutmayın!
Çocuklarınıza aldığınız yada kullanması için verdiğiniz cep telefonlarında sadece oyun oynanmadığını gözönüne alın. Bilgisayarlar ya da mobil cihazlar için aldığınız önlemleri akıllıtelefonlar için de almayı ihmal etmeyin.
6. Güncel güvenlik yazılımı kullanın!
Global ölçekte her gün milyonlarca zararlı yazılım sanalalemde dolaşarak önce bilgilerinize oradan da finansal kaynaklarınıza ulaşmayaçalışıyor. Profesyonel dijital önlem almadan bunlarla başa çıkmak artık mümkündeğil.
7. Ebeveyn kontrolü yazılımları kullanın!
Aile koruma ya da ebeveyn kontrolü yazılımları, yaşa görebelirlenebilen koruma filtreleri kullanabiliyor ve uygun olmayan web siteleriile uygulamalara erişimi engelleyebiliyor. ESET yazılımlarında yer alan veyaGoogle Play üzerinden indirilebilen ESET Patental Control uygulaması,ebeveynlere bu konuda güçlü bir seçenek sunuyor.
