Okuyucumuz sigaranın çocuklar üzerindeki etkisini soruyor. Öncelikle şunu belirtelim. Sigara, sigara içmeyenlere pasif içicilik yoluyla zarar verir. Pasif içicilikte solunan duman, sigaradan çıkan duman ile sigara içen kişinin soluğuyla dışarı verdiği dumanın karışımıdır.
Sigara içmeyen biri sigara içen birinin yakınındayken pasif içici olarak sigara dumanı solur. Pasif içicilik herkes için tehlikelidir. Biri sigara içtikten sonra duman saatlerce havada kalabilir. Pasif içicilikte dumanı sadece kısa bir süre için solumak bile zarar verebilir
Sigara içenin yanında durmak bile pasif içicilik oluşturduğu gibi, akciğer kanserine de zemin hazırlıyor. Küresel bir sağlık sorununa dönüşen KOAH, dünya üzerinde milyonlarca kişiyi etkiliyor. Sigara kullanımının artması, erişim ve ilk kullanım yaşının giderek azalmasıyla birlikte KOAH hasta sayısının da artmasıyla sonuçlanıyor. Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH ile mücadele ettiğini dile getiren Avrasya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Kanan Abbaslı, KOAH ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
KOAH nedir?
Enflamasyona bağlı olarak gelişen KOAH, bir nefes hastalığıdır. Tedavi ile tümüyle ortadan kaldırılması mümkün olmayan bir hastalık olan KOAH, uygulanan tedaviler sayesinde önceden önlenebilir ve semptomları azaltılabilir.
Akciğerdeki hava yollarının daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanması ile sonuçlanan bir sağlık problemidir. Bu hastalığın en kritik özelliği ise akciğerlere giren ve çıkan havanın soluk almayı kısıtlayacak kadar zorlayıcı olmasıdır. Dünya ölüm nedenlerinde 4.sırada yer alan KOAH, her yıl binlerce kişiyi etkisi altına alıyor.
KOAH’a yol açan sebepler nelerdir?
Yaşam kalitesinde ciddi bir kayba yol açan, yarattığı semptomlar sebebiyle iş performansını olumsuz yönde etkileyen KOAH;
Sigara ve diğer tütün ürünleri,
Meslekler sebebiyle solunan bazı gazlar,
Genetik faktörler,
Hava kirliliği,
Cinsiyet, (erkekler kadınlara oranla daha risklidir.)
Alkol kullanımı,
Alfa-1 antitripsin adlı vücut proteininin eksikliği sebebiyle ortaya çıkar.
Hastalığın isminde yer alan kronik kelimesi hastalığın sürekliliğini ifade eder. KOAH, uzun süreler boyunca hava yollarının tıkanmasına yol açar. Bu tıkanma, akciğerlerdeki küçük hava odacıklarının harabiyeti sonucu oluşur.
Sigara & KOAH ilişkisi
Hastalığın ortaya çıkmasında %90 gibi belirleyici bir orana sahip olan sigara, aktif kullanıcıların 5’te birinde KOAH’nın ortaya çıkmasına yol açar. Yapılan araştırmalar sigara içenlerin içmeyenlere oranla% 30 daha fazla riskli olduğunu ortaya koymaktadır. Hastalığın meydana gelmesinde sigara içmenin yanı sıra; sigaraya başlama yaşı, maruz kalınan dumanın yoğunluğu ve günde içilen sigara sayısı da oldukça önemlidir. Sigarının hastalık üzerinde bu kadar etkili olmasının sebebi ise 30 yaşından sonra giderek azalan akciğer kapasitesinin daralma hızını arttırmasıdır. Tüm bunların yanı sıra pasif içici de olmak KOAH için potansiyel adaylar yaratmak için etkilidir.
Hava kirliliği hastalığın şiddetini arttırıyor
Hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğu kadar hastalığın ataklarının da artmasına yol açar. ısınmak için kullanılan yakıtlar, kırsal bölgelerde kullanılan tezek, çalışma ortamında maruz kalınan bazı gaz ve dumanlar hastalığın şiddetini arttırabilir. Bu noktada;
Ulaşım alanında çalışan işçiler,
Madende çalışan kişiler,
Odun işçileri,
Çimento ve tekstil alanında çalışan kişiler,
Kağıt imalatında çalışan kişiler risk grubu altındadır.
KOAH hastalığının belirtileri nelerdir?
Öksürük,
Nefes darlığı,
Balgam çıkarma,
Yorgunluk ve halsizlik,
Uykuya eğilimin artması,
Depresyon.
En önemli sinyali öksürük ve balgam
KOAH’nın ilk beliritisi öksürüktür. Genellikle nefes darlığı ile birlikte ortaya çıkan öksürükler, sabahları ve soğuk havalarda daha da şiddetli bir şekilde görülür. Çoğu hasta öksürüklerin sigaraya bağlı olarak geliştiğini düşünür ve önemsemez. Ancak hastalığın erken teşhisinde sürekli devam eden öksürük önemli bir işarettir. Öksürüğün yanı sıra bir diğer önemli belirti ise balgamdır. Aynı şekilde sabahları şiddetlenen balgam, daha çok sümüksü ve açık renkli bir yapıdadır. Renginin koyu olması ise solunum yollarındaki iltihaba işarettir.
Nasıl tedavi edilir?
KOAH hastalığını ortadan kaldırmak mümkün değildir. Bu sebeple KOAH tedavisinin amacı hastalığın belirtilerini azaltmak ve hastalığın ilerlemesini önlemektir. Bu kapsamda; nefes açıcı ilaçlar, antibiyotikler, oksijen tedavileri ve inhalasyon (nefes alma) yoluyla uygulanan kortikosteroidlerdir.
