Bağımlılık tedavisi mümkün olan ve iyileşebilen bir beyin hastalığıdır. Tıpkı şeker ya da tansiyon hastalığı gibi ömür boyu süren ama özen isteyen bir süreçtir. Okuyucumuz, evladının eroin bağımlısı olduğunu, tedavisi hakkında da bilgi edinmek istiyor.
Konuya ilişkin olarak Kapadokya Amatem Hastanesi yetkililerinden aldığımız bilgiler ışığında şu bilgilere ulaştık: ‘ tedavi yöntemlerinden birisi de Çip (Naltrekson implant) tedavisi; naltreksonun bir ya da iki dikiş gerektiren küçük bir kesi ile cilt altına yerleştirilen ve yavaşça kana karışarak eriyen, etkisi 8-10 hafta kadar süren, uzun etkili pellet (kullanıcılar arasındaki adıyla ‘çip’) formu ile yapılan eroin bağımlılığı tedavisidir.
Naltrekson; opioid maddelerin (eroin vb.) etkilerini bloke eden bir opioid antagonistidir. Kişi naltrekson etkisi altındayken madde kullanırsa, maddenin öforik (haz verici) etkisini hissetmemekte, böylece madde kullanmaya devam etmemektedir. Naltrekson madde isteğini (craving) de azaltmaktadır.
Naltrekson eroin bağımlılarında etkin bir tedavi sağlamakla birlikte; bu hastaların oral yoldan (ağızdan) ilaç almaya uyumsuz olması ve ilaçlarını düzenli kullanmaması nedeniyle tablet formu ile yapılan tedavi genellikle başarılı olmamaktadır. Bu nedenle bu ilacın uzun süre düzenli salınım sağlayan depo formları üretilmiştir.
Bu ilacın depo formlardan en yaygın olanı cilt altına uygulanan Naltrekson İmplant formudur. İlacın bu formuna ülkemizde pellet, çip gibi adlar verilmektedir.
Naltrekson implant çeşitli ülkelerce üretilmekte, Türkiye Eczacılar Odasının ithal ilaç şubelerinden reçete ile alınabilmektedir. AMATEM poliklinikleri tarafından reçete edildiği takdirde SGK tarafından da ödenmektedir.
Naltrekson implant; lokal anestezi ile genellikle göbek çevresine olmak üzere uygun herhangi bir bölgedeki subkutan (cilt altı) dokuya uygulanabilmektedir.
İmplant bölgesinde enfeksiyon ve alerji gelişebileceğinden profilaktik tedavi önerilmesi ve hastaların yara bakımı ve hijyen açısından uyarılması gereklidir.
Yapılan araştırmalarda kullanılmakta olan diğer tedavilere göre naltrekson implantın (ÇİP TEDAVİSİ) daha etkili olduğu saptanmıştır.
Naltrekson implant; 2-3 ayda bir tekrarlandığında, bir yıl süreyle kullanıldığında ve beraberinde psikososyal destek verildiğinde başarı oranı daha da artmaktadır. Eroin tedavisi iki aşamalıdır. Birincisi
Akut dönem (kriz) tedavisi: Bir eroin kullanıcısında son dozdan 8-12 saat sonra yoksunluk belirtileri yoğun bir şekilde ortaya çıkar. Kriz tedavisinin ana amacı bu semptomların giderilmesidir. Kriz tedavisi eroin bağımlılığı tedavisinin en önemli aşamasıdır. Bu tedavi iki şekilde yapılabilir.
Geleneksel yöntem:
Geleneksel yöntem de hastanın şikâyetlerine yönelik semptomatik tedavi verilir. Özellikle bulantı, kusma, ishal, kas ağrıları, uykusuzluk ve kramplar için bu belirtilere yönelik ilaçlar önerilir. Anksiyete ve uyku sorunları için benzodiazepinler ve sedatif etkili antidepresanlar kullanılır. Geleneksel tedavi ile bu sürecin geçirilmesi bazı hastalar için oldukça zordur. Fakat bazı hastalar ise belirtilen destek tedavileri yardımı ile ve kendi evlerinde bu süreci tamamlayabilmektedir.
Yerine Koyma tedavisi:
Eroin yerine geçebilecek ve yoksunluk belirtilerinin ortadan kalkmasını ya da azalmasını sağlayabilecek ilaçların hastanın tedavinde kullanılmasıdır. Akut dönemde (kriz döneminde) bu ilaçlar düşük miktarlarda başlanır ve hastanın durumuna göre doz arttırılarak uygun doz belirlenir. Bu amaçla kullanılan ilaçların kendileri de bağımlılık potansiyeli taşımaktadır. Bupranorfin ve metadon yerine koyma tedavisinde en çok kullanılan ilaçlardır. Ülkemizde buprenorfin + nalokson kombinasyonu (Suboxone) bu amaçla onay almıştır ve yaygın olarak kullanılmaktadır.
Uzun Dönem Tedavisi:
Hastanın madde kullanımına geri dönmesini engellemeyi ve kişiyi maddeden uzak tutmayı amaçlayan tedavilerdir. Bu amaçla kabaca iki yöntem yoğun olarak kullanılmaktadır.
Birincisi; yerine koyma tedavisi, (agonist tedavi),
İkincisi; antagonist tedavi (opiyat reseptörlerini kapatan, eroin isteğini ve aşermeleri azaltan ilaçlar).
Yerine koyma tedavisi; akut (kriz) döneminde başlanan ve eroin yerine geçebilecek olan bupranorfin (Suboxone) ve metadon gibi ilaçların hastanın uzun dönem tedavisi için de kullanılmasıdır. Bu tedavide hastanın kullanmakta olduğu ilaca hastanın durumuna ve bağımlılığının şiddetine göre belirlenen bir süre (aylar ya da yıllar olabilir) devam edilir. Daha sonra hastanın ilacı hasta ve tedavi ekibi tarafından belirlenen bir sürede azaltılarak yavaş yavaş kesilir. Böylece hastanın tamamen maddeden kurtulması sağlanmaya çalışılır.
