· XIX. yüzyılın ikinci yarısındaFRANSA’da “ROMANTİZMİN” aşırı duygusallığına tepki olarak doğmuştur.
· Gerçeği olduğu gibi anlatmayı ilkeedinir.
· Agust COMTE’nin “POZİTİVİZMFELSEFESİ” edebiyattan realizmin doğmasına yol açmıştır.
· ARAŞTIRMA önemlidir.
· “Sanat için sanat” ilkesi benimsenir.
· Betimlemeler Kahramanların gözüyleyapılır.
· Hikaye ve Romanda uygulanır.
· Sanatçılar kişisel duygularınıgizler.
· Konularını GÜNLÜK HAYATINGERÇEKLERİNDEN alır.
· Ölçülü, yalın ve duru bir anlatımgörülür.
· Temsilciler: BALZAC, STENDHAL,GUSTAVE FLAUBERT, TOLSTOY, DOSTOYEVSKİ, ANTON ÇEHOV, GOGOL, MAKSİM GORKİ, JACKLONDON, MARK TWAİN, R.M.EKREM, N.NAZIM, S.SEZAİ, Y.KADRİ, H.Z.UŞAKLIGİL, R.H KARAY, ÖMER SEYFETTİN
4.NATURALİZM
· XIX.yüzyılın ikinci yarısında FRANSA’da ortaya çıkan ve hayatı bilimsel birgerçekçilikle ele alır.
· EmileZOLA kurucusudur. AŞIRI GERÇEKÇİLİK diye de tarif edilir.
· “Sanattoplum için” anlayışını savunmuştur.
· GÖZLEMve DENEY önemlidir.
· Yalın,anlaşılır bir dil kullanılır. (Sokak dili kullanılır.)
· İnsan,GENETİK ve SOYA ÇEKİM özellikleriyle ele alınır. (Fiziksel ve Ruhsal özelliklerkullanılır.)
· DETERMİNİZManlayışına uygun eserler verilir.
· Temsilciler:“MAUPASSANT, ALFONSE DAUDET, GONCOURT KARDEŞLER; N.NAZIM, H.R.GÜRPINAR ve BEŞİRFUAT
5.PARNASİZM
· XIX.yüzyılda Fransa’da hayalci ve duygulu romantik şiire tepki olarak çıkmıştır.
· Realizminve Naturalizmin şiirdeki adıdır.
· “Sanatiçin sanat” anlayışı vardır.
· Şiirdeşekil güzelliğine önem verilir.
· Ahlakikonuların dışında eserler verilmiştir.
· Diliağırdır.
· Temsilciler:GAUTHER, BAVİLLE, FRANGOİS COPEE, HEREDİA; T.FİKRET, C.ŞEHABETTİN, Y.KEMAL;S.PRUDHOMME, L.LİSLE
6.SEMBOLİZM
· 1885yılında PARNASİZME tepki olarak ortaya çıkmıstır.
· Musiki,Ahenk ve Sembol önemli bir yer tutar.
· Anlamkapalılığı esastır. Her okuyan farklı yorumlayabilir.
· Gerçektenkaçarlar; HAYAL ve RÜYAYA yönelirler.
· Temsilciler:BAUDELAİRE, MALLERME, UALERY, VERLAİNE, RİMBAUD, POE; A.HAŞİM
7.EMPRESYONİZM
· XIX.yüzyılda ortaya çıkmış ve bütün sanat dallarını etkilemiştir.
· Tabiatıolduğu gibi değil; sadece izlenimleri ölçüsünde anlatmayı gaye edinir.
· Realizmekarşıdır; çünkü dış dünyaya ilgisizdirler ve kendi iç duygularını ifade etmekisterler.
· Dahaçok Edebiyat ve Kesimde gelişmiştir.
· Temsilciler:CONCOURT KARDEŞLER, RİMBAUT, VERLAİNE, JOYCE, HOPKİNS; A.HAŞİM.
8.EKSPRESYONİZM
· XX.yüzyılın başlarında EMPRESYONİZME, REALİZME ve NATURALİZME bir tepki olarakortaya çıkmıştır.
· Romantizmindeğişik ve yeni bir şeklidir.
· Dışdünyayı, sanatçının iç dünyasına göre ifade etmeye çalışır.
· Önemliolan KENDİ KİŞİLİĞİNİ ortaya koyabilmesidir.
· Sembollereve Hayallere genişçe yer verilir.
· Temsilciler:ES STADLER, R.WERFEL, L.FRANK, FRANKZKAFKA, ELİOT…
9.KÜBİZM
· XX.yüzyılın resim sanatında PİCASSO tarafından başlatılmıştır ve EMPRESYONİZMEtepki olarak doğmuştur.
· Sanatınkaynağını DUYGUDAN ve DÜŞÜNCEDE arar.
· Eserlerindekarmaşık İMAJLARA ve dağınık KELİMELERE rastlanır.
· Konununhem görünen hem de görünmeyen yönünü gösterir.
· Temsilciler:GUİLLAUME, APOLLİNAİRE, JACOB, SALMON, CENDRARS…
10.FÜTÜRİZM
· MAKİNEYİve HIZI sanata taşıyan bu akım XX. yüzyılda ortaya çıkar.
· KurucusuİTALYAN yazarı MARİNETTİ’dir.
· Taklitbırakılmalı, Orijinal şekiller yaratılmalıdır.
· Işıkve Hareket sanatın temel unsurudur.
· Makineve Çark Sesleri, Fabrika gürültüleri duygu ve hayalin yerini alır.
· Temsilciler:BORİSPESTERNAK, VİLADİMİR, MAYAKOVSKİ, NAZIM HİKMET.
11.DADAİZM
· I.Dünya Savaşı yıllarında FRANSA’da savaşın neden olduğu acıalra ve yıkımlaratepki olarak ortaya çıkmıştır.
· Kuralsızlığıkural edinen bir akımdır.
· Eskiolan her şeyi yıkmaya çalışmıştır.
· Şiir,kelimelerin kağıt üzerine gelişi güzel dizilmesiyle oluşur.
· 1924’teSÜRREALİZME dönüşür.
· Temsilciler:TZARA, BRETON, ARAGON, JANCO, HENNİGS; GARİPÇİLER.
12.SÜRREALİZM
· REALİZM,NATURALİZM ve PARNASİZME tepki olarak doğmuştur.
· Bilinçaltınısanata aktarmayı amaç edinir.
· ÖzellikleriniS.FREUD’un Psikanalizinden almıştır.
· Şiir,rastlantılar sonucu ortaya çıkar.
· İnsanındüşünceleri ve hayalleri ile özgür-hür olduğunu söyler.
· KurucusuA.BRETON’dur.
· Temsilciler:ARGON, ELERD, PREVERT, BETAİLLE, REVERDY; GARİPÇİLER TURGUT UYAR, EDİPCANSEVER.
13.EGZİSTANSİYALİZM
· İnsanınkendisini bulmasını ve özünü elde etmesini savunur.
· İnsanıngeleciğini yine insanın kendisi belirler.
· İnsanınbütünüyle özgür olmasını ileri sürer.
· Temsilciler:S.KERKEGARD, M.HEİDEGGER, A.CAMUS, A.GİDE, F.KAFKA…