Tanzimat devrinde milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk büyük temsilcisi olmuştur. Dil, tarih ve folklor çalışmalarıyla dikkat çekmiştir. Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonları ile tiyatroya büyük hizmetleri olmuştur. Vali olarak bulunduğu Bursa’da modern tiyatronun kurulmasına öncülük etmiş ve ilk tiyatro binasını yaptırmıştır.
1879-1882 yılları arasında Bursa valisi olarak görev yaptı. Valiliği sırasında Bursa yolları ve caddelerini Paris belediye başkanı George Euègene Haaussmann’dan esinlenerek yaptırdı. Bursa’da zarar görmüş pek çok önemli anıtın onarımı şehre getirttiği Fransız mimar Leon Parvillee tarafından gerçekleştirildi. Ayrıca şehre Hükümet Konağı, Memleket Hastanesi, Belediye Binası, Tiyatro binası yaptırdı.
Yaptırdığı tiyatro binasında çevirdiği Molière eserlerinin sahneye konulmasını sağladı; İstanbul’da yıktırılan Gedikpaşa Tiyatrosu’nun oyuncularını himayesine alarak Bursa’ya getirtti; sahnelenecek oyunların dekorundan provalarına kadar her şeyiyle ilgilendi. Ahmet Vefik Paşa’nın kurduğu bu tiyatro, İstanbul dışında Anadolu’da kurulan ilk tiyatro idi. Onun izinden giderek Adana valisi Ziya Paşa da 1880 yılında Adana’da bir tiyatro yaptırdı.
Ahmet Vefik Paşa, ayrıca valiliği sırasında “Müntehabât-ı Durub-ı Emsal” (Atalar Sözlüğü) adlı yapıtının içeriğini 5000 maddeye çıkarıp Hüdevandigar Matbaası’nda yeniden bastırdı 1881 yılında.
Edebiyatın yanı sıra Ulu Hakan Sultan II. Abdülhamit Han döneminde birçok devlet (sadrazam gibi…) görevlerinde bulunup çok büyük hizmetleri olmuştur.
Eserleri:
Çeviri Tiyatro: Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Okumuş Kadınlar, Tartuffe
Uyarlama Tiyatro: Zor Nikah, Zoraki Tabip, Dekbazlık
Tarih: Hikmet-i Tarih, Şecere-i Türk, Fezleke-i Tarih-i Osmani
Sözlük ve Dil Çalışması: Lehçe-i Osmani
