İstediğimiz gibi bir çocuk yetiştirmeninsöylediklerimizden çok, kurduğumuz ilişki biçimine bağlı olduğuna dikkat çekenProf. Dr. Acar Baltaş, “Kimse kimseye yaşamayı öğretemez. Çocuğunuza hayatıhazır bir reçete olarak sunamazsınız. Çocuğunuzun hayat yolunu çizemezsiniz,ona ancak kendi yolunu çizebileceği bir harita verebilirsiniz” dedi. “Çocuklarahayatı öğretmek, onlara doğruları söylemek ve anlatmakla olmaz” diyen Prof. Dr.Acar Baltaş, “‘Neden?’, ‘Nasıl?’, “Bana... Anlatsana”, diye başlayacağınızcümleler çocuğunuzun doğruları kendi bulmasına imkân verecektir. Çocuğunuzun“dünyada en iyi olmak” gibi belirsiz bir hedef için mücadele edeceğine, “dünyaiçin en iyi olmasını” sağlayın. “Dünya için en iyisi olmak demek”, yaşadığımızdünyaya karşı sorumluluk hissetmek demektir. Bu anlayışa sahip olanlar, dünyayıdedelerinden ve babalarından ödünç aldıklarının, çocuklarına ve torunlarına buemaneti devretmeleri gerektiğinin bilincindedirler” şeklinde konuştu.
Çocuklar sorumluluk almalı
Ailelerin çocukları için birinci önceliğinin, onlarınsorumluluk düzeyini geliştirme ve olgunlaştırmalarını sağlamak olduğunu ifadeeden Baltaş, “Çocuğunuzu olgunlaştıracak olan, sorumluluk almasıdır. Bunun içinde hata yapmasını göze almak ve bunu kabullenmek gerekir. Çocuğunuzun,davranışlarının sonuçlarıyla yüzleşmesine imkân verin. Ancak bu konuda yaşadığızorluklarda onun yanında olun. Potansiyel, baskı altında ortaya çıkar. Konforalanından başarı çıkmaz” dedi
Başarısızlık hayatın en doğal parçası
Çocukları zararlı alışkanlıklardan uzak tutmak adınabilinçli olunmasının önemine değinen, aşırı korumacı davranmanın da olumsuzsonuçlara neden olacağını da sözlerine ekleyen Baltaş, “Özgüven, ‘Başkalarıbeni nasıl görüyor?’ sorusunun cevabını verir. Başarıya bağlıdır ve dışdeğerlendirmeye açıktır. Başkaları tarafından yapılan değerlendirme sonucundabelirlenir. Toplumun kabul ettiği başarı ölçütleri ise, para kazanmak, mevkisahibi olmak ve tanınan bir insan olmaktır. Bir de buna güzel veya yakışıklıolmayı eklemek gerekir. Fakat bunun fazla önemi yoktur, çünkü ‘başarı’ algısı,dış görünüşten bağımsız olarak erkekleri ‘yakışıklı’, kadınları da “güzel”yapar. Ancak herkesin bildiği bir gerçek vardır ki, başarısızlık hayatın endoğal parçasıdır. Her insan, her çocuk, her takım, her ülke başarısız olur”diye konuştu.
Çocuğunuzun güçlü yönlerine odaklanın
Çocuklarda özsaygının da özgüven kadar önemli olduğunadikkat çeken Baltaş, “Bunun için de çocuğunuzun güçlü yönlerine odaklanın. Onunher konuda mükemmel olmasını beklemeyin. Zayıf taraflarının ancak önlerindekibüyük engeli aşacak kadar güçlendirilmesi yeter. Çocuğunuzun doğru yaptıklarınıyakalayın ve o konularda ona olumlu geri bildirim verin. Her yaptığını övmeyin.Küçüklükten başlayarak oynadığı her oyunu o kazanmasın. Başarısızlığın doğalolduğunu öğrenmenin ilk adımı budur. Mümkün olduğu kadar az müdahale edin”dedi.
Çocuk yetiştirirken dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Bir gün içinde çocuğunuzu eleştirdiğiniz ve onamüdahale ettiğiniz durumları sayın. On müdahalenizin en az sekizinin gereksizolduğunu göreceksiniz.
- Çocuğunuzun, davranışlarının sonuçlarıyla yüzleşmesineimkân verin. Ancak bu konuda yaşadığı zorluklarda onun yanında olun.Potansiyel, baskı altında ortaya çıkar. Konfor alanından başarı çıkmaz.
- Çocuğunuzun doğru yaptıklarını yakalayın ve o konulardaona olumlu geri bildirim verin. Her yaptığını övmeyin.
Küçüklükten başlayarak oynadığı her oyunu o kazanmasın.
Başarısızlığın doğal olduğunu öğrenmenin ilk adımı budur.
- İnsanlara iyilik yapmak, kendisinden daha az şanslıolanlara karşı kendini borçlu hissetmek empati ve şefkat duygusu geliştirir.Hafta sonları ‘Bu hafta kime iyilik yaptın/yardım ettin?’ sohbeti yapın.
- 13 yaşından itibaren mutlaka yazın bir buçuk - iki ayçalışmalı. İnsan ilişkilerinde sınırın nereden geçtiğini görmek için, parakazanmak için değil. Sorumluluk alsınlar, zor hayat yaşayan insanlara yakınolsunlar. Çocuklar ailelerin refahlarına ortak, hayatlarına değil. Problemburada.
