Genel nüfusta tütün,alkol ve madde kullanımına yönelik tutum ve davranış araştırması raporuyayımlandı. İlaç ve madde kullanımı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemlibir sağlık sorunu.

Konuya ilişkingüvenilir ve kıyaslanabilir veriler elde etmek için, Türkiye’de halkının geneliarasında alkol, tütün, ilaç ve narkotik madde kullanımının kapsamı, şekli vetutum-davranışların bilinmesi önem taşıyor. Bu çalışmada; Türkiye genelindehane halkında, hayatında en az bir kere alkol, tütün, ilaç ve maddekullananlara yönelik tutum ve davranışların araştırılması ve aşağıda yer alanunsurların belirlenmesi amaçlandı. Kullanılan anket, EMCDDA (Avrupa Uyuşturucuve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi) Model Anketi kullanılarak bazıdeğişikliklerle geliştirilmiştir. 15-64 yaş arasındaki hane halkına yüz yüzeuygulandı.

Kullanılan anketin özellikleri aşağıda yer almaktadır: · Güvenilir olması; genel sonuçların her yetki alanı vebütün olarak Türkiye’deki uyuşturucu kullanımı yaygınlığına ilişkinistatistiksel açıdan güvenilir tahminleri yansıtması, · Türkiye ile ve mümkün olduğunca Avrupa Birliği’nin tümündegerçekleştirilen benzer çalışmalarla kıyaslanabilir olması, · Sonuçların çeşitli demografik faktörler açısından analizedilmesine olanak vermesi. Türkiye’de hane halkında alkol, tütün ve maddekullanımına yönelik tutum ve davranış araştırmasında 2018 yılında Türkiye’yitemsilen kesitsel olarak seçilen bir örneklem üzerinden çalışma yürütülmüştür.

TUBİM (TürkiyeUyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi) Genel Nüfus Araştırmasıçalışma grubu tarafından belirlenen illerde, TÜİK’ten (Türkiye İstatistikKurumu) alınan adreslerde yüz yüze görüşme yöntemi ile araştırmagerçekleştirilmiştir.

26 ilde yapılançalışmada TÜİK’ten temin edilen 100.000 örneklemden, 42.754 kişi ile başarılıgörüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmada toplam 42.754 kişiye ulaşılmıştır,katılımcıların %52’si kadın (22.214 kişi), %48’i erkektir (20.540 kişi). %4,9’u(2.099 kişi) okul bitirmemiş (okuryazar değil), %32,4’ü (13.837 kişi) ilkokulmezunu (eski sistem), %14,5’i (6.201 kişi) ortaokul/ilköğretim mezunu, %18’i(7.690 kişi) normal lise mezunu, %5,1’i (2.188 kişi) meslek lisesi mezunu,%3,3’ü (1.425 kişi) 2 yıllık meslek yüksekokul mezunu, %10,6’sı (4.527 kişi) 4yıllık üniversite mezunu, %6’sı (2.566 kişi) üniversite öğrencisi ve %4,5’i de(1.932 kişi) lise öğrencisidir. Katılımcıların %47’si (20.101 kişi)

Hayatında en az birkere sigara, puro, pipo, nargile vb. bir tütün ürününü kullanmıştır (yaşam boyuprevalans). Erkeklerde bu oran %61,9 iken kadınlarda %32,2’dir. Tütün ürününüilk kez deneme yaşı ortalaması 17,85 olarak ölçülmüştür.

 Katılımcıların%22,1’i (9436 kişi) hayatında en az bir kere alkollü içecekleri kullanmıştır.(yaşam boyu prevalans). Erkeklerde bu oran %34,3 iken kadınlarda %10,7’dir.Alkollü içecekleri ilk kez deneme yaşı ortalaması 19,94 olarak ölçülmüştür.İncelenenlerin %5,8’i (2498 kişi) hayatında en az bir kereyatıştırıcı/sakinleştirici ilaç kullanmıştır (yaşam boyu prevalans). Erkeklerdebu oran %3,9 iken kadınlarda %7,7’dir.

Öte yandan ilaçlarıilk kez kullanma yaşı ortalaması 32,26 olarak ölçülmüştür. Hayatında en az birkere madde kullananların %20’si ilkokul mezunu, %18,3’ü ortaokul mezunu,%29,9’u ise lise mezunudur. En yoğun kullanım lise mezunu olan gruptadır. Maddekullanıcılarından halen lise öğrencisi olanların oranı %4,5 iken, halenüniversite öğrencisi olanlar %9,7’dir. Araştırmada hayatında en az bir keremadde kullananların %94’ü erkek, %6’sı ise kadındır. Kadınlarda hayatında en azbir kere madde kullanım oranı %0,3 iken erkeklerde bu oran %6,1’dir. Hayatındaen az bir kere madde kullananların %20’si ilkokul mezunu, %18,3’ü ortaokulmezunu, %29,9’u ise lise mezunudur. En yoğun kullanım lise mezunu olangruptadır. Madde kullanıcılarından halen lise öğrencisi olanların oranı %4,5iken, halen üniversite öğrencisi olanlar %9,7’dir.

Genel nüfusun %15,5’iuyuşturucu bağımlısını “daha ziyade suçlu” görürken, %42,7’si “daha ziyadehasta”, %6,3’ü “ne suçlu ne hasta”, %30,5’i de “hem suçlu hem hasta” olarakgörmektedir. Genel Nüfusun %70’i sigara kullanmayı hiç hoş görmezken, %81,5’ialkol kullanmayı, %97’si uyuşturucu kullanmayı, %93,3’ü de hekim önerisidışında sakinleştirici/uyarıcı kullanmayı hiç hoş görmemektedir.

Genel Nüfusun %75,2’sisigara kullanmayı “ağır risk” olarak tanımlarken, %82,8’i alkol kullanmayı,%97,3’ü uyuşturucu kullanmayı, %92,1’i de hekim önerisi dışındasakinleştirici/uyarıcı kullanmayı ağır risk olarak tanımlamıştır. Genel Nüfusun“insanlar tıbbi gerekçeler olmaksızın madde kullanabilmeli” sorusuna %78,2’si“kesinlikle katılmıyorum” cevabı verirken, %8,3’ü “büyük ölçüde katılmıyorum”,%2,5’i “ne katılıyorum ne katılmıyorum”, %3,1’i “kesinlikle katılıyorum”,%3,1’i de “büyük ölçüde katılıyorum” cevabını vermiştir.

Hayatında en az birkere madde kullananlar hane gelirine göre incelendiğinde en yüksek oran2000-3000 TL (%25,2) arasında olduğu görülmektedir. En yoğun kullanımın hanegeliri 1500 ile 4000 TL arasındadır (%61).  Genel nüfusun %15,5’iuyuşturucu bağımlısını “daha ziyade suçlu” görürken, %42,7’si “daha ziyadehasta”, %6,3’ü “ne suçlu ne hasta”, %30,5’i de “hem suçlu hem hasta” olarakgörmektedir. Genel Nüfusun %70’i sigara kullanmayı hiç hoş görmezken, %81,5’ialkol kullanmayı, %97’si uyuşturucu kullanmayı, %93,3’ü de hekim önerisidışında sakinleştirici/uyarıcı kullanmayı hiç hoş görmemektedir.

 Genel Nüfusun%75,2’si sigara kullanmayı “ağır risk” olarak tanımlarken, %82,8’i alkolkullanmayı, %97,3’ü uyuşturucu kullanmayı, %92,1’i de hekim önerisi dışındasakinleştirici/uyarıcı kullanmayı ağır risk olarak tanımlamıştır. Genel Nüfusun“insanlar tıbbi gerekçeler olmaksızın madde kullanabilmeli” sorusuna %78,2’si“kesinlikle katılmıyorum” cevabı verirken, %8,3’ü “büyük ölçüde katılmıyorum”,%2,5’i “ne katılıyorum ne katılmıyorum”, %3,1’i “kesinlikle katılıyorum”,%3,1’i de “büyük ölçüde katılıyorum” cevabını vermiştir.

Hayatında en az birkere madde kullananların yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; 15-24 yaşgrubu %35,4, 25-34 yaş grubu %30,  35-44 yaş grubu %18,3 ,45-54 yaş grubu%7,8, 55-64 yaş grubu %8,5 olduğu görülmüştür.  En yoğun yaş grubu 15-34yaş grubudur (%65). Maddeyi ilk kullanım yaş ortalaması 19’dur.