Fitness kişinin fiziksel olarak olarak sağlıklı formda olması olarak tanımlanabilir. Esasen İngilizce sportif terminoloji dahilinde bir dizi kelimelerin baş harflerinden türetilmiş bir kelimedir. Şöyle ki;
(F) -(FREKANS): Antrenman sıklığını ifade eder… Yani başka bir deyişle haftada kaç gün antrenman yapacağınız anlamındadır. Yeni başlayanlar haftada 2 ya da 3 gün antreman yapabilirler. Veya bu durum kişinin form durumu fitness seviyesine göre değişim arzedebilir. Ama antremanlar hergün veya üst üste iki gün olarak yapılmamalı araya dinlenme günleri serpiştirilmelidir. Çünkü kasların ve vücudun toparlanmasına fırsat tanınmalıdır. Yani yüklenme ve dinlenme ilişkisi (süper kompenzasyon) gözardı edilmemelidir. Kaslar spor salonunda güçlenmez ve büyümez. Dinlenme zamanlarında bu durumlar zuhur eder. Yani egzersizler dinlenme zamanında olabilecek ilerlemenin ön koşuludur. Yeterli dinlenmeyen vücut hergün, çok sık ve ekstra antreman yaparsa aksine geriler. Ve katabolizma (kas kaybı) olur.
(İ) -(İNTENSE): Antrenman şiddetini ifade eder… Ağırlık antrenmanımız esnasında itmemiz gereken kiloları veya aerobic antrenmanlarda (koşu, bisiklet, ip atlama) hangi nabız aralığında kalmamız gerektiği gibi. Kardiyo antremanlarında yağ yakmak ve kas kaybetmemek istiyorsanız kalp atım seviyeniz yaşınıza göre maksimal kalp atım seviyenizin yüzde yetmiş beşi ve yüzde sekseni arasında olmalıdır. Bu değerlerden sapan kalp atım sayısı metabolizmamızın vücut enerji depolarından yağları yakmada güçlük çektiğine işaret eder. Egzesiz fizyolojisinde bir kural vardır. ‘’Yağlar oksijenli(aerobik) ortamda yanarlar.’’ Oksijenli ortamdan kasıt sizin organizmanızdır. Yani çok hızlı tempoda antreman yapıyorsanız dolayısıyla vücut daha fazla oksijene ihtiyaç duyacağından kalp atım sayısınız bunu tolere etmek için hızlanacaktır. Ve maksimal kalp sayısının yüzde sekseninin üzerine çıkacaktır. Bu durumda üzülerek söylüyorum yağ yakımı sekteye uğrayıp karbonhidrat yakımı devreye girecektir. Maksimal kalp atım sayısını vereceğim bu formülle hesaplayabilirsiniz: 220- yaş. Ama bu kalp atım sayısı hesap işini antrenörünüze bırakmanız sizin faydanıza olacaktır.
(T)- (TİME-TYPE): Antrenmanın süresini ve çeşidini belirler… Örneğin 50 dk lık yapacağımız bir piramit antrenman sistemi gibi. Ama ne kadar formda olunursa olunsun antreman süresi iki saati geçmemeli.
(N)- (NUTRİTİON): Kelimenin tam ortasında bulunan ve temelini oluşturan bu harf Beslenmeyi ve Suplamentleri (protein tozları, amino asitler, kreatin v.s. gibi kas gelişimi yağ yakma ve performans arttırıma özelliği olan gıdalar) ifade eder… Sağlıklı ve zinde bir beden için 1 numaralı kural dengeli ve düzenli beslenmedir. Fitness yaptığını düşünen fakat beslenmeyi ihmal eden herkesin aslında neden sonuca ulaşmakta güçlük çektiğini buradan anlayabilirsiniz..
(E)- (EQUİPMENT): Antrenmanda kullanılacak alet veya makinaları ifade eder…Yani yeni başlayan bir kişiye genel kuvvetini ve kas içi koordinasyonunu arttırmak için sabit makine çalışmasına yönlendirilmesi gibi. Ama ilerlemiş seviyedeki kişilerin free weight yani serbest ağırlıklara daha fazla önem vermesi de elzem noktalardandır. Çünkü serbest ağırlıklar(dambıl halter ve kettlebell (girya) ile yapılan çalışmalar vücudun stabilize edici (dengeleyeci) kaslarını da devreye sokarak daha fazla kalori yaktırırlar. Ekipman tercihlerini de antrenörünüze bırakabilirsiniz.
(S) -(SAFETY): Güvenlik anlamındadır.. Özellikle sağlık sorunları olan insanlara yapacağımız antrenman rutinlerinde kişinin güvenliğini ön plana alıp sakatlık riskini ortadan kaldırmak olarak tanımlanır. Ama en önemli kişi sağlığınızı emanet edeceğiniz antrenör vasfındaki kişinin gerçekten antrenör olup olmadığıdır. Öncelikle sizi çalıştıracak antrenörün Vücut geliştirme ve fitness federasyonun verdiği eğitimler sonucunda en aşağı ikinci kademe antrenörlük belgesine sahip olup olmadığı sorgulanmalıdır. Şunu da unutmayın her iyi fiziğe sahip kişi eğitmen olamaz. Lütfen sağlığınızı emanet edeceğiniz kişiyi araştırın sorgulayın. Güvenlik için en önemli husus gerçek bir antrenörle çalışmaktır.
(S-) (STRECHİNG): Yani esneme ve germe egzersizleri. Gelişimin sağlıklı olabilmesi,kasların esneklik kabiliyetinin artması, yorgunluk ve sakatlıkları önlemek için antrenman sonlarında mutlaka uygulanması gereken bir rutin. Kasları doğru şekilde doğru zamanlamayla esnetme. Antreman başında nasıl informel (genel) ve formel (branşa yönelik) ısınmalar yapıyorsak sonunda da esneklik ve antreman sonu ağrılarını azaltmak için soğuma olarak streching (esnetme-germe) yapmalıyız.
(DEVAM EDECEK)
