İSİMLER: Varlıkları karşılayan kelimelerdir.
a)- Varlıkların Sayılarına Göre İsimler
- Tekil İsim: Sayıca tek: Çöl, kum, taş…
- Çoğul İsim: Sayıca çok: Çöller, kumlar, taşlar…
- Topluluk İsmi: Şeklen tekil; anlamca çoğul: Millet, ordu…
b)- Varlıkların Verilişlerine Göre İsimler
- Özel İsim: Dünyada tek olan varlıkları karşılayan isimlerdir: Türkiye…
- Cins İsim: Dünyada tek olmayan varlıkları karşılayan isimlerdir: Ağaç…
c)- Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler
- Somut İsim: Okulun bahçesinde ağaçlar vardı.
- Soyut İsim: Yalnızlık en çok korktuğu şeydi.
ç)- Yapılarına Göre İsimler
- Basit İsim: Hiçbir “YAPIM EKİ” almamış isimlerdir: Kalem…
- Türemiş İsim: Mutlaka “YAPIM EKİ” almış isimlerdir: Kalemlik…
- Bileşik İsim: İki kelimenin birleşip kalıplaşması sonucu oluşan isimlerdir. Şu dört şekilden biriyle yapılır: Kalemtıraş…
ANAYASA MİRASYEDİ ÇEKYAT KAHVERENGİ
Not: “YAPIM EKİ”, eklendiği kelimenin anlamını değiştirendir: Göz - lük – çü… “ÇEKİM EKİ”, eklendiği kelimenin anlamını değiştirmez: Göz – ler…
Not: Bir kelimede önce “YAPIM EKİ” daha sonra ise “ÇEKİM EKİ” gelir.
Not: Kelime kökü ile türeyen kelime arasında bir anlam ilişkisi olmalıdır: Sarı – şın – lar.
İsim Tamlamaları: En az iki ismi “İYELİK BAĞLANTISI” içerisinde meydana getirdiği tamlamadır.
- Birincisine “TAMLAYAN”, ikincisine “TAMLANAN” denir.
- Tamlayan (-ın, in, un, ün, nın, nin, nun, nün; ım,dan); Tamlanan (-ı, i, u, ü,ım, ları, leri, ası, esi).
- “NEYİ” sorusu ile bulunur.
- Tamlayan “-im” ekini alabilir. Bu olay sadece “BEN ve BİZ” zamirlerinde görülür.
- Bazan da “-dan, den” eki de tamlayanda görülür. Fakat tamlayan çoğul eki alacak ve tamlanan da belgisiz zamir olacak.
- Dört gruba ayrılır: “belirtili, belirtisiz, zincirleme ve takısız isim tamlaması.”
- Belirtili İsim Tamlaması: Tamlayan ile Tamlananın bulunduğu tamlamalara denir.
- Tamlayan ile Tamlanan arasına kelime ya da kelime grubu girebilir.
- Tamlayan ile Tamlanan yer değiştirebilir.
- Tamlayan zamir olduğunda söylenmeyebilir. Buna “Tamlayanı Düşmüş İsim Tamlaması” denir.(ONUN, BENİM).
- Belirtisiz İsim Tamlaması: Tamlayanın ek almamış haline denir.
- Zincirleme İsim Tamlaması: En az üç kelimeden oluşur.
- Takısız İsim Tamlaması: Tamlananın “NEYDEN” yapıldığını ya da “NEYE” benzediğini bildirir.
