Sözcükler yapıları bakımından üç grupta incelenir:
Basit sözcük
Türemiş sözcük
Bileşik sözcük
Basit Sözcük: Yapım eki almamış sözcüklerdir; ancak çekim eki alabilirler.
Akşam salonda iki saat ders çalıştım
Türemiş Sözcük: Yapım eki almış sözcüklerdir ve görevleri gereği dört bölümden oluşur: Türemiş isim, sıfat, zarf ve fiil.
Şişman aşçı deneyimli görünüyor
Işıklar sönünce ortalık birden karardı
Bileşik Sözcük: Sözcüklerin bir araya gelerek oluşturdukları yeni sözcüklerdir ve üçe ayrılır:
Bileşik İsimler
Bileşik Sıfatlar
Bileşik Fiiller
a)- Bileşik İsimler
İsim Tamlaması: hanımeli, Boğaziçi, Adapazarı, ayakkabı, suçiçeği, atasözü, tavşankanı…
Sıfat Tamlaması: boşboğaz, sonbahar, alabalık, Karşıyaka…
İyelik ekinin kaynaşması yoluyla oluşanlar: gelişigüzel, başıboş, karnıyarık…
İki çekimli fiilin kaynaşmasıyla oluşanlar: gelgit, oldubitti, dedikodu…
Bir isimle bir çekimli fiilin kaynaşması ile oluşan: mirasyedi, hünkarbeğendi…
İsim ve fiilimsiyle oluşanlar: Yerebatan, oyunbozan, ağaçkakan…
b)- Bileşik Sıfatlar
Sıfat veya takısız isim tamlamalarına –lı, -li, -sız, -siz gibi yapım eklerinin getirilmesiyle oluşturulur: iki kapılı, taş kalpli, uzun boylu…
Sıfat tamlamalarında isim ile sıfatın yer değiştirip iyelik ekinin getirilmesiyle oluşanlar: kanadı kırık, salonu geniş, suyu soğuk, iradesi çelik…
Bileşik sözcüklerin sıfat görevinde kullanılmasıyla oluşturulanlar: açıkgöz…
Hal eklerinin yardımıyla oluşanlar: sonradan görme, cana yakın…
c)- Bileşik Fiiller
I. Anlamca Kaynaşmış Fiiller: burnundan solumak, lafı ağzına tıkmak, ayvayı yemek, varsaymak, vazgeçmek, göze batmak, elvermiyor, etekleri zil çalmak…
II.Yardımcı Fiille Yapılan Bileşik Fiiller: sabreyle, kerem kıl, kaybetmek, memnun olmak, emir buyurmak…
III.Kurallı Bileşik Fiiller:
Tezlik fiili (çabukluk): ödey- i- verdi, satıverdi, yazıvermedin…
Yeterlik fiili (gücü yetme): kapat- a- bilmek, gelebilirsin, göremedim…
Yaklaşma fiili (az kalsın): düş- e- yazmak, kırılayazdı.
Sürerlik fiili (devamlılık): bak- a –kalmak, düşün- e –durmak, sür- e –gelmek…
