XVI. yüzyılın sonunda ve XVII. yüzyılın başında FRANSA’da, ortaya çıkar.
Akıl, sağduyu ve Tabiat gibi üç temel ilkesi vardır.
“Sanat için sanat” anlayışı vardır.
Daha çok şiir ve Tiyatro alanında etkisini gösterir.
Eski Yunan ve Latin Edebiyatı örnek alınır.
Konularını “MİTOLOJİ” ve ”TARİH” den alır. Dindışı konulara ilgi duyar.
Önemli olan KONU değil; ANLATIM’dır.
Özünde KURALLARA SIKI BAĞLILIK ve MÜKEMMELİYETÇİLİK yatar.
Süslü ve Sanatlı bir dil kullanılır.
Kahramanlar soylu tabakadan seçilir ve Kahramanların iç dünyalarına önem verilir.
Tiyatroda üç birlik kuralına uyulur: “OLAY, ZAMAN ve YER”
Sanatçı eserinde kendi gizler.
Temsilciler: BOİLEAU, MOLİERE, LA FONTAİNE, CORNEİLLE, RACİNE LA BRUYERE, LA FAYETTE ve BOSSUET; ŞİNASİ ve A.VEFİK PAŞA
2.ROMANTİZM
FRANSA’da 1830 yılında “KLASİSİZMİN” katı kuralcılığına tepki olarak çıkmıştır.
Klasik edebiyatın kural ve şekilleri bırakılır.
Konularını “HRİSTİYANLIK, MİLLİ TARİH ve GÜNLÜK YAŞAM” dan alınır.
“Sanat toplum içindir” görüşü benimsenir.
DUYGU ve HAYAL en önemli unsurdur. Kahramanlar her tabakadan seçilir.
Sanatçılar eserlerinde kişiliklerini gizlemezler. GÖZLEM ve TASVİR önemlidir.
Eserlerde iyi-kötü ve doğru-yanlış gibi karşıtlıklardan yararlanılır.
Tiyatroda üç birlik kuralı terk edilir. Böylece DRAM gelişir.
Temsilciler: j.j.ROUSSEAU, VİCTOR HUGO, GOETHE, SCHİLLER, LA MARTİNE, W.SHAKESPEARE, GEORGE SAND; N.KEMAL, A.H.TARHAN, A.M.E STAEL, CHATEAUBRİAND, DUMUSPERE PUŞKİN
3.REALİZM
XIX. yüzyılın ikinci yarısında FRANSA’da “ROMANTİZMİN” aşırı duygusallığına tepki olarak doğmuştur.
Gerçeği olduğu gibi anlatmayı ilke edinir.
Agust COMTE’nin “POZİTİVİZM FELSEFESİ” edebiyattan realizmin doğmasına yol açmıştır.
ARAŞTIRMA önemlidir.
“Sanat için sanat” ilkesi benimsenir.
Betimlemeler Kahramanların gözüyle yapılır.
Hikaye ve Romanda uygulanır.
Sanatçılar kişisel duygularını gizler.
Konularını GÜNLÜK HAYATIN GERÇEKLERİNDEN alır.
Ölçülü, yalın ve duru bir anlatım görülür.
Temsilciler: BALZAC, STENDHAL, GUSTAVE FLAUBERT, TOLSTOY, DOSTOYEVSKİ, ANTON ÇEHOV, GOGOL, MAKSİM GORKİ, JACK LONDON, MARK TWAİN, R.M.EKREM, N.NAZIM, S.SEZAİ, Y.KADRİ, H.Z.UŞAKLIGİL, R.H KARAY, ÖMER SEYFETTİN
4.NATURALİZM
XIX. yüzyılın ikinci yarısında FRANSA’da ortaya çıkan ve hayatı bilimsel bir gerçekçilikle ele alır.
Emile ZOLA kurucusudur. AŞIRI GERÇEKÇİLİK diye de tarif edilir.
“Sanat toplum için” anlayışını savunmuştur.
GÖZLEM ve DENEY önemlidir.
Yalın, anlaşılır bir dil kullanılır. (Sokak dili kullanılır.)
İnsan, GENETİK ve SOYA ÇEKİM özellikleriyle ele alınır. (Fiziksel ve Ruhsal özellikler kullanılır.)
DETERMİNİZM anlayışına uygun eserler verilir.
Temsilciler: “MAUPASSANT, ALFONSE DAUDET, GONCOURT KARDEŞLER; N.NAZIM, H.R.GÜRPINAR ve BEŞİR FUAT
5.PARNASİZM
XIX. yüzyılda Fransa’da hayalci ve duygulu romantik şiire tepki olarak çıkmıştır.
Realizmin ve Naturalizmin şiirdeki adıdır.
“Sanat için sanat” anlayışı vardır.
Şiirde şekil güzelliğine önem verilir.
Ahlaki konuların dışında eserler verilmiştir.
Dili ağırdır.
Temsilciler: GAUTHER, BAVİLLE, FRANGOİS COPEE, HEREDİA; T.FİKRET, C.ŞEHABETTİN, Y.KEMAL; S.PRUDHOMME, L.LİSLE
6.SEMBOLİZM
1885 yılında PARNASİZME tepki olarak ortaya çıkmıstır.
Musiki, Ahenk ve Sembol önemli bir yer tutar.
Anlam kapalılığı esastır. Her okuyan farklı yorumlayabilir.
Gerçekten kaçarlar; HAYAL ve RÜYAYA yönelirler.
Temsilciler: BAUDELAİRE, MALLERME, UALERY, VERLAİNE, RİMBAUD, POE; A.HAŞİM,
7.EMPRESYONİZM
XIX. yüzyılda ortaya çıkmış ve bütün sanat dallarını etkilemiştir.
Tabiatı olduğu gibi değil; sadece izlenimleri ölçüsünde anlatmayı gaye edinir.
Realizme karşıdır; çünkü dış dünyaya ilgisizdirler ve kendi iç duygularını ifade etmek isterler.
Daha çok Edebiyat ve Kesimde gelişmiştir.
Temsilciler: CONCOURT KARDEŞLER, RİMBAUT, VERLAİNE, JOYCE, HOPKİNS; A.HAŞİM.
8.EKSPRESYONİZM
XX. yüzyılın başlarında EMPRESYONİZME, REALİZME ve NATURALİZME bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Romantizmin değişik ve yeni bir şeklidir.
Dış dünyayı, sanatçının iç dünyasına göre ifade etmeye çalışır.
Önemli olan KENDİ KİŞİLİĞİNİ ortaya koyabilmesidir.
Sembollere ve Hayallere genişçe yer verilir.
Temsilciler: ES STADLER, R.WERFEL, L.FRANK, FRANKZKAFKA, ELİOT…
