Niyâzî Mısrî Hazretleri’nin Eserleri: Hazret-i Pir NiyâzîMısrî, kendi dervişlerinin, tasavvuf ehlinin ve gizli ilimlere merakı olanların sorularını cevaplandırmak problemlerini çözmek için geleceğe hatta pozitif ilimlere de ışık tutan eserler kaleme almıştır. Hazret’in ilmini, manevi derinliğini bilmek için kitaplarından da haberdar olmak durumundayız. Onun mübarek nefesleriyle ve tefekkürleri ile mayalanan eserlerini de siz kıymetli okuyucularıma kısaca arz etmek ve makaleme son vermek istiyorum. Hazret-i Mısrî’yi tanımak, anlamak, ahlakıyla ahlaklanmak yolunda kaleme aldığım yazım bir nebzede olsa faydalı olursa mutlu olacağımı kendimi bahtiyar hissedeceğimi de belirtmek istiyorum.
1-İrfan Sofraları: Hazret-i Pir Efendimizin yazdığı en son eserdir. Kitap bölümler halinde kaleme alınmıştır. Her bir bölüme de Maide ( Sofra) adı verilmiştir. İrfan Sofraları eseri hazretin, vefat ettiği tarih olan 1694 yılında tamamlanmıştır. Bu eser Hazret-i Niyâzî’nin tasavvufi görüşlerini içerdiği gibi hatıralarından da bahsetmesi bakımından tasavvuf tarihi çalışanlar içinde çok önemli bir kaynaktır. NiyâzîMısrî, bu eserin her bir bölümünde ayrı ayrı konuları ele almıştır. Anlattığı meseleler ile ilgili olan ayet ve hadisi şeriflerin de yorumlarını yapmıştır. Eserin bazı bölümlerinde keşfettiği hakikatlerden de bahsetmektedir.
2-Tesbî-i Kasîde-i Bür’e: Hazret-i NiyâzîMısrî’nin Arapça diline vukufiyetini gösteren en önemli çalışmasıdır. Bu eser , Hazret-i Peygamber as Efendimize , İmam Busayrî tarafından ( v: 1296) naat olarak yazılan kitabın şerhidir. Ayrıca Hazret-i Pir, Kasidelerin iki mısralık beyitlerine beşer mısra daha eklemiştir.
3-Tefsîr-i Fatihatü’l – Kitab: Altı sayfadan oluşan küçük bir risaledir. Fatiha Suresinin tefsiri olan eserde Fatiha’nın faziletine dair hadisi şerifler de yorumlanmıştır. Kitapta, hazretin geleceğe yönelik keşifleri ile alakalı Ebced ve Cifir hesaplamaları da bulunmaktadır. Yapılan hesaplamaların Fatiha suresi ile alakalı yönleri de bulunmaktadır.
4-Ed Devratü’lArşiyye: Kitap üç bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, Burçları, Burçların özelliklerini onlara hizmet eden melekleri anlatmıştır. İkinci bölümde Kıyametin nasıl kopacağını, cesetlerin haşrinin ne şekilde olacağını kaleme almıştır. Üçüncü bölümde ise Kıyamet alametlerini yorumlamıştır. Eserin sonuç kısmındaysa Ölüm – kıyamet ilişkisinden bahsetmektedir.
5-Mecâlis: Hazret-i Pir, bu değerli çalışmasında Maide , En’am , ve Nisa Surelerini tefsir etmiştir. Eserde cifir ilmi ile alakalı hesaplamalar ve yorumlarda bulunmaktadır.
6-Divan-ı İlâhiyat: Hazret-i Pir Efendimizin şiirlerini topladığı divanıdır. Tasavvuf tarihinde en çok okunan ve en çok yazılıp basılan eserler arasındandır. Eser sadece Halvetiler tarafından değil bütün tasavvuf ekollerine mensup dervişler tarafından da okunmaktadır. Bursa Mısrî Tekkesi son şeyhi Mehmed Şemseddin Efendi, divanı okuyanların istidatlarına göre istifade ettiklerini söylemektedir.
7- Risâle-i Es’ile Ve Ecvibe-i Mutasavvıfâne: Eser adından da anlaşılacağı üzere soru cevap şeklinde hazırlanmıştır. Hazret-i Pir’in çok okunan ve basılan eserleri arasındandır. Kitapta hazret, Tasavvuf anlayışının asla İslam’a aykırı olmadığını da izah buyurmuşlardır. Hazret-i Pir bu çalışmasını tasavvufu, sapık mezheplerle bir tutanlara cevap olsun diye yazdığını da belirtmiştir. Eser de 17 soru ve 17 cevap bulunmaktadır.
8-Tâbiratü’l – Vakıât: NiyâzîMısrî Hazretleri, Tâbirnâme eserinde dervişlerin gördükleri rüyaların yorumlarını yapmıştır. Özellikle de kitapta müridlerin geçmesi gereken yedi nefis mertebesi ile ilgili rüyaları kaleme almıştır.
9- Risale-i Vahdet-i Vücut: Hazret-i NiyâzîMısrî bu eserinde Varlığın Birliği ( Vahdet-i Vücut) bahsini ayet – hadisler ile açıklamıştır.
10- Risâle-i Arşiyye: Hazret-i Pir, Risale-i Arşiyye kitabında, Allah’ın, Hazret-i Âdem’i yarattıktan sonra isimlerini öğrettiğini söylediği Bakara Suresinde, geçen ayetleri yorumlamıştır.
(DEVAM EDECEK)
