2023 yılındaki ilk yazım ile tüm Kahramanmaraş’a merhaba…
Özellikle geçen birkaç yıldır zor günler yaşadık. Dilerim yeni yıl hepimizin hayatında iyilik ve güzellikler adına başlangıç olsun.
Yeni yıla sevinerek girenlerden biri de Kahramanmaraş’ta bulunan (EYT) Emeklilikte yaşa takılanlar oldu. Tüm Türkiye’de olduğu gibi…
Geçen yılın son günlerinin en önemli maddelerinden birisi EYT düzenlemesi idi.
Bu düzenleme ile ilgili gerekçe 1999 yılında yürürlükte olan SSK’da yapılan değişiklik idi. Özetle, 1999 yılından önce sigorta başlangıç tarihi bulunanlar emekli olabilmek için gereken prim günü ve sigortalılık süresi şartını sağlamış olsa dahi yaşı yeterli olmayanlar emeklilik hakkı elde edemiyorlardı. Özetle, maç oynanırken kurallar değişmişti.
Bu nedenle uzun zamandır emeklilikte yaşa takılanların bir talebi vardı. 1999 yılında yapılan bu değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesi. Çünkü yapılan bu değişiklik o tarihte çalışanların emekli olmalarını 15-18 yıl arası uzatmıştı.
Yılın son günlerinde EYT ile ilgili düzenleme netlik kazandı ve ilk etapta 2 milyon 250 bin kişi- toplam emekli sayısının yaklaşık yüzde 6’sı-emeklilik hakkına kavuştu.
Yeni sisteme göre emekli olabilmenin 3 koşulu var. Bunlar, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması, 5000 günlük prim ödemesinin tamamlanması, kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresinin dolması.
Yalnız! Yapılan düzenleme ile EYT süreci hemen bugünden yarına tamam olacak değil. Süreç belli aşamalarda ilerleyecek, yıllara yayılacak. Öncelikle bu ay içerisinde meclise gidecek karara bağlanacak. İlk maaşların alınacağı tarih belirlenecek.
EYT düzenlemesinin Türkiye ekonomisine ve işletmelere yük getireceği, işsiz sayısını arttıracağı gibi çeşitli senaryolar konuşuluyor. Fakat ifade edilenlere göre yaklaşık yüzde 70 gibi bir sayının işine devam edeceği öngörülüyor. Bu noktada işletmelere her emekli çalışan için yüzde 5 oranında prim desteği sağlanacak. Tersi durumda EYT sonrası ayrılanların yerine birçok pozisyonda boşluk olacağı ve yerine yenilerin geleceği senaryosuna göre de işsizlik düşebilir. Ayrıca terfi bekleyenler için de kariyer fırsatı olabilir.
İşletmelerin bu konuda nasıl ilerleyeceği merak konusu…
Türkiye genelinde 8 milyon 615 bin işçi emeklisi, 2 milyon 718 bin esnaf emeklisi ve 2 milyon 389 bin memur emeklisi olmak üzere toplam 13 milyon 722 bin kişi emekli aylığı alıyor. En çok emeklinin yaşadığı iller İstanbul, Ankara ve İzmir.
Kahramanmaraş’ta ise Anadolu Ajansı’na göre 100-250 bin arası emekli yaşıyor. Bunun şimdilik EYT’ye giren kısmı -Türkiye geneline göre EYT’li oranını baz alarak- 6000 ile 15000 arasındadır. Düzenleme açıklanır açıklanmaz Kahramanmaraş’ta yaklaşık 2 bin kişi işlemler için harekete geçti. Yine tüm Türkiye’de olduğu gibi…
Burada yaklaşık hesapla bu sayıları verme nedenim, EYT’nin Kahramanmaraş’ın ekonomisine sağlayacağı getiriye dikkat çekmek. Alınacak kıdem tazminatı, emekli maaşı ile alım gücündeki rahatlama piyasalara yansıyacaktır. Görsel basından izlediğim kadarıyla halka yöneltilen “emekli olursanız alacağınız parayla ne yapmayı düşünüyorsunuz” sorusuna karşılık alacağı parayla herkesin bir şeyler alma isteği ve telaşı var. Ev, araba, arsa, bilezik, kıyafet, vs.
İlaveten EYT ile yüzlerdeki ifade gülümsemeye dönmüş durumda. Para mutluluk getirir mi? Görünen o ki getiriyor.
Son olarak, emeklilik dönemi, insanın hayatındaki önemli değişim dönemlerinden biridir. Ülkemizde çalışanlara tanınan anayasal haklardan biri olan emeklilik, uzun yıllar üretime katkıda bulunan insanın aldığı mükâfattır aslında.
EYT düzenlemesi emekli, çalışan, işveren için hayırlı olsun…
