Toplum olarak siyasetinkaygısını yaşadığımız bu günlerde sessiz sedasız kaygı yaşayan bir grubun daolduğunu unuttuk gibi. Haziran sonunda üniversiteye hazırlanan öğrenciler TYTve AYT sınavına girecekler. Yaklaşan sınav öncesi KSÜ Öğretim üyesi değerli dostumDoç.Dr. Hasan BERKANT Bey ile sınav kaygısı üzerine bir sohbet yaptık. Hocamıngörüşleri doğrultusunda bu konuya değinmek istiyorum.
Sınav öncesindeöğrenilen bilginin, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engelolan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıya SINAV KAYGISI denir. Heröğrenci, sınav kaygısını değişik şekillerde yaşar ve hisseder. Önemli olan bukaygıyı belli bir düzeyde tutmaktır.
Bir miktar kaygıyaşamanın, en iyi performansı göstermede olumlu etkileri vardır. Yaşanan kaygısırasında salgılanan Adrenalin hormonu miktarının, uyarıcı etkisi ve dikkatiodaklamada önemli rolü vardır. Aşırı kaygı durumunda salgılanan yoğunAdrenalin, bilgi transferini engeller, bir takım fiziksel belirtilerin ortayaçıkmasına ve paniğe sebep olur.
Yaşanan kaygı düzeyi,sınava hazırlığı ve sınavda gösterilen performansı etkiler, ancak bu etkiperformansa olumsuz yönde yansıdığında “sınav kaygısı” bir sorun olarakkarşımıza çıkar. Öğrenilen bilgiler sınavda kullanılamaz, Okuduğunu anlama vedüşünceleri organize etmede zorluk yaşanır, dikkatte azalma olur, Zihinselbeceriler zayıflar, bilgilerin hatırlanmasını engeller.
SINAV KAYGISINITETİKLEYEN DÜŞÜNCELER: Bu sınavda başarılı olamayacağım. Bu sınavda başarısızolmak benim her zaman başarısız birisi olduğumu gösterir. Bu sınavda başarısızolursam anneme, babama ne derim. Bu sınavı kaybedersem bir daha asla başarılıolamam. Bu sınavı kaybedersem arkadaşlarımın ve öğretmenlerimin yüzüne nasılbakarım. Bu sınavda başarısız olursam herkesin benim hakkımdaki düşüncesideğişir… Endişe, Huzursuzluk, Kontrolün kaybedileceği hissi, Güvensizlik,Çaresizlik, Öfke-Kızgınlık, Korku, Ümitsizlik, Hayal kırıklığı, Mutsuzluk,Tedirginlik. Kalp çarpıntısı, Hızlı nefes alıp-verme, Nefes darlığı, Terleme,titreme, Mide şikâyetleri, Karın ağrısı, Bağırsak hareketlerinde değişme(ishal-kabızlık), gibi faktörler ortaya çıkar.
BU KAYGILARIN NEDENLERİ:Doğru sınav stratejilerini ve verimli çalışma yöntemlerini bilmeme, Bilgieksiklikleri, Kaygı azaltma tekniklerinin ne zaman ve nasıl kullanılacağının(çalışırken, sınavdan önce, sınav sırasında) bilinmemesi durumu.
Yetersiz ve etkisizçalışma, tutarsız ve ilgisiz konulara çalışma, Dikkatin yoğunlaşamadığı birortamda çalışma, Çalışmaya zamanında başlayamamaktan dolayı yeterince hazırolmama düşüncesi ya da yeterince zaman ayrılsa bile zamanın verimlikullanılmamasından dolayı konuların eksik kalması, Tekrar yapma fırsatınınolmaması gibi nedenlerle sürekli sınav kaygısı yaşama ve hazır olmadığınıhissetme.
Gerçekçi olmayan talepler(Potansiyelinin çok üstünde beklentiye girmek, bu başarıyı elde edemediğitakdirde yaşadığı hayal kırıklığı).Gerçekleşebilecek sonuçlara ilişkin olumsuztahminler (Bu sınavı kaybedersem hayatımdaki her şeyin sonu olur, bir dahahiçbir şey düzelmez).
KAYGILARI AZALTMAK İÇİN:Gerginlik ve endişe sizi normal hareket ve düşüncelerinizden uzaklaştırıyorsa,sınavın yaklaştığı günlerde eğlenceli aktivitelere yönelin, fizikselaktivitelerinizi biraz artırın. Olumsuz düşüncelerinize, olumlu ve sizisevindiren düşünce ve eylemlerle cevap verin.
Özellikle sınavdan hemenönce: Aşırı yeme ya da hiç yememek gibi hatalar yapmayın, Sınav anında sizetuvalet ihtiyacı yaratmayacak şekilde sıvı tüketin, Sınav öncesi dışarıdabilmediğiniz bir mekânda ya da vücudunuzun ne tepki verdiğinden eminolmadığınız besinleri denemeyin, Sınav sabahı enerjik olma, algılama, sonuççıkarma, hafızada tutma, problem çözmede daha becerikli olmak için mutlakakahvaltı edin, Sınav anında sizin yanınızda bulunmasını istediğiniz ve sınavda tüketmenizinyasak olmadığı besinleri yanınıza alın.
Diğer öğrencilerdengeride bile olsam elimden geleni yaparak ilerlediğimi ve daha iyi olduğumukendime göstereceğim. Diğer öğrenciler de gergin ve telaşlı. Ben de kendimikontrol edebilir ve başarılı olabilirim. Duygularım kontrolüm altında,başarabilirim diyebilmelisiniz.Yanlış düşünce: “Bu sınavda başarısız olacağımve herkes aptal olduğumu düşünecek“Doğru düşünce: “Başarısız olmak ya daolmamak benim elimde. Şansım var, bunu kullanabilirim. Başarısız olsam bile bubenim aptal olduğumu göstermez“.
