Bir düşünceyle ilgili cümlelertopluluğudur.
Paragraf dört bölümden oluşur:
a)- Paragrafta Anlatım Teknikleri
b)- Paragrafta YardımcıDüşünceler
c)- Paragrafta Konu – Ana düşünce
ç)- Paragrafta Yapı
a)- Paragrafta AnlatımTeknikleri: Yazarın parçayı oluştururken kullandığı tekniklerdir. Bunlar:“öyküleme, betimleme, açıklama ve tartışma”dır. Yazar, bunlardan birini amacınagöre ağırlıklı olarak kullanır.
Öyküleme (Hikaye Etme):
ü Ele alınan konunun bir “OLAYA”bağlı olarak anlatılmasıdır.
ü Olayın dışında bu tip yazılardavarlıklar “HAREKET” halinde verilmiştir.
ü Günlük basit konulardır.
ü Ciddi bir ilmi yönü yoktur.
ü “mış, miş, muş, müş, dı, di,du, dü gibi geçmiş zaman ekleri kullanılır.
ü Adeta “KAMERAYI” anımsatır.
ü “OLAY, KAHRAMANLAR, MEKAN veZAMAN” olmak üzere dört unsur vardır.
ü Öykülemede belli bir zamandiliminde gelişen olaylar değil de her zaman gerçekleşen olaylar daanlatılabilir.
Betimleme (Tasvir Etme):
ü Bir varlığın, kişinin ya dadurumun başta görme organı olmak üzere diğer duyu organlarına hitap edecekşekilde anlatılmasıdır.
ü “OLAYLARIN” ya da “VARLIKLARIN”“fotoğrafı” çekilir.
ü Öykülemenin aksine Betimlemedevarlıklar genellikle DURGUN haliyle anlatılır.
ü Dört gruba ayrılır: “fiziksel,ruhsal, açıklayıcı ve izlenimsel” betimleme.
Açıklama:
ü Ele alınan konuda okuyucuyuBİLGİLENDİRMEK amacıyla yazılan yazılardır.
ü Öğretici ve Bilgi vermekamacıyla yazılan Ciddi, Bilimsel ve Kültürel konulardır.
Tartışma:
ü Bu anlatım tekniğinde bir“Karşılıklı Konuşma Havası” vardır.
ü Yazar, karşısında birivarmışçasına “Sorular Sorup, Cevap Vermesi”dir.
ü “Bence, Bana Göre, Kanımca”gibi öznel yargı bildiren ifadeler kullanılır.
ü Bir düşüncenin yanlışlığınıortaya koymak ve doğru olanın belirtilmiş olması vardır.
Not: ÖYKÜLEME – Okuru Olay İçindeYaşatmak
BETİMLEME – Okura İzlenimKazandırmak
AÇIKLAMA – Okura Bilgi Vermek
TARTIŞMA – Okurun DüşüncesiniDeğiştirmek
b)- Paragrafta YardımcıDüşünceler: Düşüncenin kanıtlanması için kullanılan ikna metotlarıdır.
ü Tanımlama: Tanım cümlelerininbulunduğu paragraflardır.
ü Karşılaştırma: En az ikiunsurun KARŞITLIK ve BENZERLİKLERİYLE kıyaslanmasıdır. “Fakat, Lakin, Ama,Çünkü, İse, Halbuki” gibi bağlaçlar kullanılır.
ü Tanık Gösterme: Yazarın elealdığı konuda o konunun uzmanının görüşlerine yazısında yer vermesidir. İsimveya Sözle ifade edilir.
ü Örneklendirme: Ele alınankonunun Somut örneklerle ispat etmeye çalışılmasıdır. Bu anlatım tekniğinde I.cümle Öznel ifade taşır.
ü Benzetme: Anlatıma Somutlukkazandırmak amacıyla anlamca ilgili iki kavramdan ZAYIF olanın GÜÇLÜ olanabenzetilmesidir. “Gibi, Kadar” edatları sıkça kullanılır.
ü Kişileştirme: İnsana özgüniteliklerin insan dışındaki varlıklara aktarılmasıdır.
ü Sayısal Verilerden Yararlanma:Matematiksel işlemlerin kullanılmasıdır.
c)- Paragrafta Konu – AnaDüşünce:
Konu: Üzerinde durulan, hakkındayazılıp çizilen unsurdur.
ü “YAZAR NE ANLATIYOR?” sorusubize konuyu verir ve konu genellikle paragrafın “Giriş” cümlesinde belirtilir.
Başlık: Paragrafın konusu ne isebaşlık da odur.
ü Konu ve Başlık, paragrafın birveya iki kelime ile özetidir.
ü Kısa olmalı.
ü İlgi çekici olmalı.
ü Konuyla alakalı olmalı.
ü Bütününü kapsamalı.
Ana Düşünce (Ana Fikir, TemelDüşünce):
Ø Yazarın okuyucuya vermekistediği “mesaj”dır.
Ø Yazarın “amacını” belirtencümledir.
Ø Yazıda “en kapsamlı” ve “engeniş” düşünce ve cümledir.
Ø Kesin yargı bildirir (Açık veanlaşılır bir anlatım taşır.)
Ø Paragrafın “Giriş, Gelişme,Sonuç” bölümlerinde olabileceği gibi tamamında da bulunabilir.
Ø “YAZAR NE DEMEK İSTİYOR?”,“HANGİ AMAÇLA YAZMIŞ?” gibi sorular sorulur.
ç)- Paragrafta Yapı:
ü Giriş, Gelişme ve Sonuçbölümleridir.
ü Giriş: Genellikle tek cümledenoluşur. Ele alınacak konu burada verilir. Fikir ortaya atılır. Genel yargıniteliği taşır. Bağlayıcı unsurlar bulunmaz.
ü Gelişme: En uzun bölümdür.Giriş cümlesinde belirtilen konu her yönüyle ele alınır. Yani fikirlerörneklerle açıklanır.
ü Sonuç: Anlatılanların birsonuca bağlandığı bölümdür. Yani konunun sonucu ve özetidir. Genellikle tekcümleden oluşur. Bu fikirden bir netice çıkartılır.
