1896’da Servet-i Fünun dergisi çevresinde toplanansanatçıların oluşturduğu edebiyat topluluğudur. Divan edebiyatına karşı yenibir edebiyat kurmaya çalıştıklarından Edebiyat-ı Cedide olarak da bilinir.
Özellikleri:
ü Salon veya yüksek zümre edebiyatıolarak da bilinir.
ü Kuruluşunda R.M. Ekrem’in etkisiolmuştur.
ü Kapanmasına neden olan sanatçı ise1901’de Fransızca’dan çevirdiği Edebiyat ve Hukuk adlı makaleyle Hüseyin CahitYalçın olmuştur.
ü Tanzimat edebiyatı sanatçılarınıeleştirmişler ama onların devamı olmaktan da kendilerini alamamışlardır.
ü Sanat sanat için anlayışınıbenimsemişlerdir.
ü Kafiye kulak içindir anlayışınısavunmuşlardır.
ü Şiirlerinde parnasizm ve sembolizmakımının etkisi görülür.
ü Fransız edebiyatındanetkilenmişlerdir.
ü Sone, Terza-rima ve Triyole gibinazım türlerini örnek almışlardır.
ü Her şeyin şiire konu olabileceğiniileri sürdüler ve daha çok bireysel konulara yöneldiler.
ü Yeni kavram ve hayalleri anlatırken,Türkçe’de bulunmayan Arapça ve Farsça sözcükleri kullanmakla yapay ve ağır birdil oluşturmuşlardır.
ü Siyasal baskının etkisiyle ilk yıllartoplumdan kopuk eserler vermişlerdir.
ü Serbest müstezat ve kendi buluşlarıolan nazım biçimleriyle yazdılar ve nazmı nesre yaklaştırdılar.
ü Şiirde aşkı, melal, melankoli,karamsarlık, hayal kırıklığı ve doğayı işlemişlerdir.
ü Roman ve öykülerinde realizm venatüralizm akımının etkisi altında kalmışlardır.
ü Bu dönemde Türk romanı gerçekkimliğini bulmuştur.
ü Süslü ve ahenkli bir dil kullanmışlardır.
ü Roman konusu İstanbul’da geçer amaöykülerde ise İstanbul dışına da yer verilir.
ü Hikayelerde romana göre daha sade birdil kullanılır.
ü Kişi ve olay zenginliğinden yoksunolan dönem romanı kişi ve doğa betimlemeleriyle dikkat çeker.
ü Bu dönemde tiyatro ve gazete sönükkalmıştır ancak roman, öykü ve dergi öne çıkmıştır.
ü Temsiciler:
TEVFİK FİKRET
· Ressamşairdir.
· Batılılaşmave Batı sanat anlayışının yerleşmesinde büyük rolü olmuştur.
· Manzumhikaye türünün M. Akif’le birlikte Türk edebiyatındaki en güçlü ismidir.
· Balıkçılar,Nesrin, Hasta Çocuk manzum öyküleridir.
· İlkinaruzu daha sonraları heceyi kullanmıştır.
· Parnasizmakımının etkisinde kalır.
· Şerminadlı eseri hece ölçüsüyle yazdığı çocuk şiiridir.
· Eserleri:Rübab-ı Şikeste, Rübabın Cevabı, Haluk’un Defteri, Tarihi Kadim, Doksan BeşeDoğru, Sis, Şermin.
CENAP ŞAHABETTİN
· Doktorşairdir.
· Sembolizmakımı etkisinde kalmıştır.
· Heceyi“parmak hesabı” diyerek küçümsemiş ve aruzu kullanmıştır.
· Eserleri:Tamat; Hac Yolunda, Avrupa Mektupları, Suriye Mektupları; Evrak-ı Eyyam, Nesr-iSulh; Tiryaki Sözleri; Körebe, Yalan, Küçük Beyler.
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL
· Halıticaretiyle uğraşmış bir sanatçımızdır.
· Tekniğininkuvveti ve oluşturduğu roman diliyle yalnız döneminin değil Türk edebiyatınınen kuvvetli romancısı olmuştur.
· Birçoktürde eser vermiştir.
· Realizmakımının etkisi görülür eserlerinde.
· Romanlarındakonuları genellikle zengin tabaka arasında ve İstanbul’da geçtiği halde;hikayelerinde halk tabakalarına inmiş, İstanbul dışına da yer vermiş ve dahasade bir dil kullanmıştır.
· Yapıtlarındaağır bir dil ve alışılmışın dışında bir cümle düzeni vardır.
· Cumhuriyetdöneminde romanlarını sadeleştirerek yeniden yayımlamıştır.
· Batılıanlamda ilk romanı yazmıştır (Mai ve Siyah).
· Mensurşiirin ilk örneklerini vermiştir.
· Eserleri:Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Ferdi ve Şürekası, Nemide, Sefile, Kırık Hayatlar,Bir Ölünün Defteri; Bir Yazın Tarihi, Sepette Bulunmuş, Aşka Dair, OnuBeklerken, Hepsinden Acı, İhtiyar Dost, Kadın Pençesi, İzmir Hikayeleri; KırkYıl, Saray ve Ötesi, Acı Bir Hikaye; Kabus, Füruzan, Fare; Sanata Dair; Mensur Şiirlerve Mezardan Sesler.
MEHMET RAUF
· İlkpsikolojik romanı yazmıştır (Eylül).
· Ruhsalçözümlemede oldukça başarılıdır.
· Eserlerininçoğunda aşk ve kadın konusunu işler.
· Realizmve natüralizmin etkisi görülür.
· Dilidönemine göre daha anlaşılır ve özentisizdir.
· Eserleri:Eylül, Ferda-yı Garam, Genç Kız Kalbi, Karanfil ve Yasemin, Kadın İsterse, SonYıldız, Böğürtlen, Halas, Define; İntizar, Bir Aşkın Tarihi, Aşıkane, ÜçHikaye, Son Emel, Hanımlar Arasında; Pençe, Cidal, Sansar; Siyah İnciler.
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN
· Edebiyatve Hukuk adlı eleştiri makalesiyle Servet-i Fünun edebiyatının kapanmasınaneden olmuştur.
· Taningazetesi ve Fikir Hareketleri isimli dergiyle edebiyatımıza yenilikgetirmiştir.
· Eserleri:Hayal İçinde, Nadide; Hayat-ı Muhayyel, Hayat-ı Hakikiye Sahneleri, NiçinAldatırlarmış; Kavgalarım; Siyasi Anılar.
