İSİMLER: Varlıkları karşılayan kelimelerdir.
a)- Varlıkların Sayılarına Göre İsimler
Tekil İsim: Sayıca tek: Çöl, kum, taş…
Çoğul İsim: Sayıca çok: Çöller, kumlar, taşlar…
Topluluk İsmi: Şeklen tekil; anlamca çoğul: Millet, ordu…
b)- Varlıkların Verilişlerine Göre İsimler
Özel İsim: Dünyada tek olan varlıkları karşılayan isimlerdir: Türkiye…
Cins İsim: Dünyada tek olmayan varlıkları karşılayan isimlerdir: Ağaç…
c)- Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler
Somut İsim: Okulun bahçesinde ağaçlar vardı.
Soyut İsim: Yalnızlık en çok korktuğu şeydi.
ç)- Yapılarına Göre İsimler
Basit İsim: Hiçbir “YAPIM EKİ” almamış isimlerdir: Kalem…
Türemiş İsim: Mutlaka “YAPIM EKİ” almış isimlerdir: Kalemlik…
Bileşik İsim: İki kelimenin birleşip kalıplaşması sonucu oluşan isimlerdir. Şu dört şekilden biriyle yapılır: Kalemtıraş…
ANAYASA MİRASYEDİ ÇEKYAT KAHVERENGİ
Not: “YAPIM EKİ”, eklendiği kelimenin anlamını değiştirendir: Göz - lük – çü… “ÇEKİM EKİ”, eklendiği kelimenin anlamını değiştirmez: Göz – ler…
Not: Bir kelimede önce “YAPIM EKİ” daha sonra ise “ÇEKİM EKİ” gelir.
Not: Kelime kökü ile türeyen kelime arasında bir anlam ilişkisi olmalıdır: Sarı – şın – lar.
İsim Tamlamaları: En az iki ismi “İYELİK BAĞLANTISI” içerisinde meydana getirdiği tamlamadır.
Birincisine “TAMLAYAN”, ikincisine “TAMLANAN” denir.
Tamlayan (-ın, in, un, ün, nın, nin, nun, nün; ım,dan); Tamlanan (-ı, i, u, ü,ım, ları, leri, ası, esi).
“NEYİ” sorusu ile bulunur.
Tamlayan “-im” ekini alabilir. Bu olay sadece “BEN ve BİZ” zamirlerinde görülür.
Bazan da “-dan, den” eki de tamlayanda görülür. Fakat tamlayan çoğul eki alacak ve tamlanan da belgisiz zamir olacak.
Dört gruba ayrılır: “belirtili, belirtisiz, zincirleme ve takısız isim tamlaması.”
Belirtili İsim Tamlaması: Tamlayan ile Tamlananın bulunduğu tamlamalara denir.
Tamlayan ile Tamlanan arasına kelime ya da kelime grubu girebilir.
Tamlayan ile Tamlanan yer değiştirebilir.
Tamlayan zamir olduğunda söylenmeyebilir. Buna “Tamlayanı Düşmüş İsim Tamlaması” denir.(ONUN, BENİM).
Belirtisiz İsim Tamlaması: Tamlayanın ek almamış haline denir.
Zincirleme İsim Tamlaması: En az üç kelimeden oluşur.
Takısız İsim Tamlaması: Tamlananın “NEYDEN” yapıldığını ya da “NEYE” benzediğini bildirir.
