NAMIK KEMAL 

  • Edebiyatımızın her alanında eser vermiş bir vatan şairimizdir.
  • Şekil ve ifade bakımından eskiye bağlı; içerik olarak yeni şiirleriyle vatan, millet, hürriyet ideallerini anlatmıştır.
  • Romantizm akımından etkilenmiştir.
  • Osmanlılık ve İslamcılık ideallerine bağlı vatan ve hürriyet şairi olmuştur.
  • Tiyatrolarında günlük dili kullanmış ve tiyatroyu halkın eğitimi için faydalı bir eğlence olarak değerlendirmiştir.
  • Sahnelenen ilk tiyatroyu yazar (Vatan yahut Silistre).
  • İlk edebi romanı yazar (İntibah).
  • İlk tarihi romanı yazar (Cezmi).
  • İlk eleştiriyi yazar (Tahrib-i Harabat).
  • Eserleri: İntibah, Cezmi (roman); Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Gülnihal, Akif Bey, Celaleddin Harzemşah, Kara Bela (tiyatro); Tahrib-i Harabat, Takip, Renan Müdafaanamesi (eleştiri); Mukaddime-i Celal, Devr-i İstila, Barika-i Zafer, Evrak-ı Perişan, Kanije, Silistire Muhasarası (tarih).

AHMET VEFİK PAŞA 

  • Tanzimat devrinde milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk büyük temsilcisi olmuştur.
  • Dil, tarih ve folklor çalışmalarıyla dikkat çekmiştir.
  • Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonları ile tiyatroya büyük hizmetleri olmuştur.
  • Vali olarak bulunduğu Bursa’da modern tiyatronun kurulmasına öncülük etmiş ve ilk tiyatro binasını yaptırmıştır.
  • Eserleri: Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Okumuş Kadınlar, Tartuffe (çeviri tiyatro); Zor Nikah, Zoraki Tabip, Dekbazlık (uyarlama tiyatro); Hikmet-i Tarih, Şecere-i Türk, Fezleke-i Tarih-i Osmani (tarih); Lehçe-i Osmani (sözlük-dil çalışması).

ŞEMSETTİN SAMİ 

  • Edebiyatımızda ilk yerli romanı yazmıştır (Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat).
  • Victor Hugo’dan “Sefiller” ve Daniel Defoe’den “Robinson Crusoe” çevirileri vardır.
  • Seydi Yahya, Gave, Besa yahut Ahde Vefa adlı tiyatroları var.
  • Sözlük ve ansiklopedileri vardır: Kamus-i Türki, Kamus-i Arabi, Kamus-i Fransevi ve Kamusu’l Alam.
  • Orhun Abideleri üzerine çalışmaları da vardır.
  • Letaif, Emsal (Derleme).

AHMET MİTHAT EFENDİ 

  • Edebiyatımızda yazı makinesi olarak bilinir.
  • Hace-i Evvel (ilk öğretmen) olarak anılır.
  • Halkın yazarı olarak tanınır.
  • Romanlarında tekniği zayıf, üslubu dağınık ancak dili amacına uygun, sade ve samimidir.
  • Romantizm ve naturalizmin etkisinde kalmıştır.
  • Servet-i Fünuncuları “DEKADANLAR” yazısıyla eleştirmiştir. 
  • Eserleri: Felatun Bey ve Rakım Efendi, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Dünyaya İkinci Geliş, Paris’te Bir Türk, Jön Türk, Henüz On Yedi Yaşında, Dürdane Hanım, Esrar-ı Cinayet (roman); Letaif-i Rivayat (hikaye); Kıssadan Hisse (fıkra); Avrupa’da Bir Cevelan (gezi yazısı); Çengi, Çerkez Özdenleri, Siyavuş, Açık Baş… (tiyatro).