“Evet deprem çok büyük felakettir. Bu aynı zamanda Kahramanmaraş’ın yeniden ihyası ve inşaası için tarihi bir fırsattır.
Kendimizi güncellememiz lazım. Öğretimliyiz ama eğitimli değiliz.”
Yukardaki sözler, Kahramanmaraş’ın değerlerini, kültürünü, mimarlık tarihini özümsemiş, Kahramanmaraş’a da gelecekte olağanüstü katkıları olacak olan Kahramanmaraş Mimarlar Odası Başkanı Yunus Emre Kaçmaz’a ait.
Yunus Emre Bey ile, deprem sonrası yeniden inşaa edilecek Kahramanmaraş’ı ve kültürel mimarı tarihimiz ile ilgili konuştuk.
6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli 7.6 şiddetinde depremi yaşadık. Sivil toplum kuruluşu olan Kahramanmaraş Mimarlar Odası olarak daha önce ne yaptınız?
Elazığ depreminden sonra, 2020 yılında, Kahramanmaraş Mimarlar odası olarak deprem çalıştayı yaptık.
Olası Kahramanmaraş depreminde tespit ettiğimiz binaların hepsi yıkıldı. Bütün ilgili kamu kuruluşlarını uyardık.
O dönem, ilgililer önerilerimizi ciddiye alıp, popülizme yenik düşmeden, kararlı bir şekilde uygulansa idi şehir merkezinde bu kadar çok fazla can kaybı olmayacaktı.
İmar komisyonları maalesef çok sorunludur. Şehircilik, mimari bilgiden yoksun olanların dayatmasıyla, belediyelerin imar ofislerindeki mimarları yanlış yönlendirerek, popülizme yenik düşülmesine izin verilecek şehircilik cinayeti işlenmektedir.
Geçmiş dönemde, imar izinleri aynı cadde üzerinde, 1/20, 1/30, hatta 1/50 olarak arazi sahiplerinin baskısıyla, istenildiği şekilde verildiğine tanıklık ettik.
Olası Kahramanmaraş depreminde tespit ettiğimiz binaların hepsi yıkıldı. Bütün ilgili kamu kuruluşlarını uyardık.
O dönem, ilgililer önerilerimizi ciddiye alıp, popülizme yenik düşmeden, kararlı bir şekilde uygulansa idi şehir merkezinde bu kadar çok fazla can kaybı olmayacaktı.
İmar komisyonları maalesef çok sorunludur. Şehircilik, mimari bilgiden yoksun olanların dayatmasıyla, belediyelerin imar ofislerindeki mimarları yanlış yönlendirerek, popülizme yenik düşülmesine izin verilecek şehircilik cinayeti işlenmektedir.
Geçmiş dönemde, imar izinleri aynı cadde üzerinde, 1/20, 1/30, hatta 1/50 olarak arazi sahiplerinin baskısıyla, istenildiği şekilde verildiğine tanıklık ettik.
Kahramanmaraş için hazırlanacak 1/1000, 1/10000, 1/50000 master imar planı onaylandıktan sonra, parsel bazında değişiklilere asla izin verilmemelidir.
Kahramanmaraş’ın şehir içerisindeki master ulaşım planına göre tramvay, havaalından, Trabzon Caddesi, Şeker Dereden, Üngüt’e kadar hayata geçirilmesi öngörülmektedir.
Cumhuriyet döneminde, Kahramanmaraş’ta sembol olarak yapılan bir mimari eser yoktur.
Deprem sonrası yeniden inşa edilecek Kahramanmaraş’ı imar planlarında nasıl bir süreç yürütüldü?
Deprem sonrası yeni inşa edilecek olan Kahramanmaraş için, mimarlar odası olarak, gönüllü olarak ekibi oluşturduk. Farklı disiplinlerden meslek odaları ile iş birliği içinde, görüşlerimizi Ahmet Özdemir’in iki A4 kağıdı üzerinde hazırladığı planlara itiraz ettik. sadece bakanlık memurlarının şehrin yeni imar düzeninde söz sahibi olamayacaklarına olan itirazımız bakanlık düzeyinde kabul verdi.
Çevre ve şehircilik Bakanlığın anlaştığı Sabri Paşayiğit mimarlık ofisine, Kahramanmaraş mimarlar odası olarak rehberlik ettik, önerince tekliflerimiz sonucunda, ofisin hazırladığı ilk proje revize edildi.
Burada, bir hakkı sahibine teslim edip, takdir etmek istiyorum. Meslektaşımız Sabri Paşayiiğit Mimarlık ofisi, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde, çok başarılı dönüşümlere imza atmışlardır.
Merkezde zemin + 3 kat olarak, her daire/ofis için birer otopark, elektrikli şarj istasyonu projelerde yer almaktadır.
Kent merkezinde yüzde 70’e yakın eğim var. Dolayısıyla inşaat maliyetleri oldukça yüksek olmaktadır. Şehir, Göksun, Pazarcık ve Türkoğlu’na doğru büyüyecektir. Sanayi Türkoğlu bölgesinde yoğunlaşacaktır. Göksun ilçemiz kış turizmi için cazip bölgelerden biridir.
Kadim şehir, tarihi dokusu ve kentsel mimari nasıl olmalı?
Büyük ülkelerinin standartları vardır. Maalesef cumhuriyet döneminde bazı değerlerimiz yok sayıldı. Ülke mimari hafızamızı dolayısıyla şehir mimari hafızamızı ihmal etmemeliyiz.
Türkiye’de son yıllarda kendi mimarı kimliğimiz oluşmaya başladı. Buna en güzel örnek İstanbul Taksim’de yeniden inşa edilen Atatürk Kültür Merkezi, şehir hastanelerinin işlevselliğini ve İstanbul Havalimanı terminal binasını örnek gösterebilirim.
Türkiye’de son yıllarda kendi mimarı kimliğimiz oluşmaya başladı. Buna en güzel örnek İstanbul Taksim’de yeniden inşa edilen Atatürk Kültür Merkezi, şehir hastanelerinin işlevselliğini ve İstanbul Havalimanı terminal binasını örnek gösterebilirim.
Şehir yöneticileri kentsel bellek/hafıza konusunda daha duyarlı ve özverili olup çoğulcu ve kentliyi özne alan bir tutum sergilemelidir. Aksi takdirde kentsel belleğimiz hızlı bir şekilde değişip kaybolacaktır.
Cumbalı evlerden başlayan, sokak mahalle kültürünü koruyan, kendi mimari hikayemiz olmalıdır.
Cumbalı evlerden başlayan, sokak mahalle kültürünü koruyan, kendi mimari hikayemiz olmalıdır.
Kent dilini oluşturmak için şehire özel imar planının olması lazım. Bunu için belediye bu alanda uzmanlaşmış özel kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almalıdır. Akıllı ve hızlı çözüm için detaylı imar planının hazırlanması lazım.
“Eski Maraş’ı” çok acil dönüştürmek için Emlak Konut öncülüğünde, yerinde kentsel dönüşüm yapılmalıdır.
Deprem sonrası siyasi irade, sadece deprem bölgesindeki tarihi değerleri olan yapılar için kaynak ayırmıştır.
Kahramanmaraş’ta da 98 tescilli bina restore edilecektir.
Bahtiyar Yokuşunda restore edilen binalar depremde maalesef yıkılmıştır.
Kahramanmaraş’ta da 98 tescilli bina restore edilecektir.
Bahtiyar Yokuşunda restore edilen binalar depremde maalesef yıkılmıştır.
Doğru zemine, yüksek yapıların yapılmasına izin verilmelidir. Günümüz teknolojileri ve malzemeleri ile çok güvenli inşaatlar yapılmaktadır.
Not: Kahramanmaraş Mimarlar Odasının, yayın organı “Tavernaküler” Kahramanmaraşlı mimarların, şehir ve mimarlık üzerine değerli çalışmaları yer alıyor. Şehrin mimari kültürüne sahip çıkanlarında mutlaka takip etmesi gerektiğine inanıyorum.
