Kahramanmaraş Büyükşehir olduktan sonra, alamadığı yatırımları almaya başladı… Köyler mahalle oldu. Beldeler ortadan kaldırıldı. Köyler mahalle olduktan sonra her mahalleye sosyal tesis ve ara yollara parke taşları döşendi. Parklar yapıldı. Bağlantı yalları asfaltlandı. Modern hale getirildi…
Ancak köylü tarımı bıraktı. Her şeyi marketlerden almaya başladı. Evlerinin önündeki boş yerleri bile sebze vs. ekmekten vazgeçti. Bu tüm imkanlara rağmen köylü tarımı bıraktığı gibi köyünü de terk etti... Merkezden ev alarak merkezde yaşamaya başladılar. Köy-mahalleler de bulunan evlerde yaşlı insanlardan başka yaşayan kalmadı.
Son yıllarda devlet köylüyü köyde tutmak, eskisi gibi ekip biçmeye ve ekonomiye katkıda bulunmaları için birçok teşviki hayata geçirdi. Ama buda yetmedi. Çünkü köylü tarımı bıraktı.
Eskinin köylüsü yukarda saydığım tüm olumsuzluklar nedeniyle ya tarlasını kiraya verdi. Ya da sattı.
Çok değil daha 10-15 yıl öncesine kadar pamuk, buğday ve mısırın üretim merkeziydi. Üretici TMO önünde traktörle günlerce sıra beklerdi! Çünkü köylü üretim yapıyor, ekonomiye katkıda bulunuyordu. O yıllarda hububatta kendisine yeten ülkelerin arasındaydık!
+++
Yazının başında Hanefi Mahçiçek batıyı, Necati Okay’da doğuyu inşa ediyor dedik.
İlk Büyükşehir Belediye Başkanlığını Fatih Mehmet Erkoç yapmıştı! Merkezde bulunan iki ilçenin belediye başkanları da yine aynı isimler; Mahçicek ve Okay oldu.
Merkezde 12 Şubat Belediyesi tarafından “EXPO GİBİ BÜYÜK PROJE 2023” yılında hizmete girecek. Bazı mahallelere kütüphane bazılarına sosyal tesis, bazılarına yüzme havuzu inşa edildi. Merkezi Doğu kesimde olan Dulkadiroğlu ilçesine ait yerlerde yine kütüphane, sosyal tesisler, halı saha ve sosyal konutlar vs. gibi hizmetler hayata geçirildi. Mahalleler Büyükşehir olma şansını iyi kullandı. Ama köylerin modern hale getirilmesi ekonomiye pek katkı sağlamadı!
Devlet köylünün tekrar üretime geçmesi için birçok teşvik paketi açıklamaya başladı. Köylü önce köyüne dönecek, ondan sonra eğer satmadıysa tarlasını ekmeye, biçmeye başlayacak. Ama onunda eksileri var. İlaç, gübre, mazot ve elektrikte çok pahalı! İşler o kadar da kolay değil. Devlet öyle bir kolaylık sağlayacak ki, köylü şehirli olma hüviyetinden vazgeçip köyüne dönsün... Buda nasıl olacak? Bazı uzmanlar tarım kredi kooperatifleri kurarak tarımla uğraşanlara hem üretim sırasında hem de üretimden sonra alım garantisi vererek kooperatiflerin tekrar hayata geçirilmesini tarif ediyorlar.
Bu gün TORKU diye Konya menşeli bir köy kooperatifi var. Bu kooperatifçiliği çok iyi yapıyorlar. Çünkü bu kooperatif yeni nesil kooperatif… Bunu örnek alıp daha da geliştirme imkanı bulunabilir.
Diğer taraftan: Mevcut tarım kredi kooperatifleri, aynı tüccar zihniyeti ile hizmet vermeye çalışıyor. Bu da çiftçiye kolaylık sağlayamıyor.
Elbette Büyükşehir belediyeciliği eskinin köyü şimdinin mahalle olarak değişmesi belki okunuş olarak daha kolay gelebilir. En ücra köylerde bile yaşam kalitesi yükseltildi. Ama… Mahallelerde nüfusun azalmasının önüne geçilemedi, öğrenci kalmadı. Okullar kapandı. Ben bunları yazarken illimizdeki (köy) mahalleleri dikkate alarak yazdım. Ülkenin diğer köylerinin veya mahallelerinin bundan farklı olacağını düşünmüyorum.
Toplam nüfusun 6,8’i köylerde yaşıyor. Türkiye’de nüfusun % 93,2’si il ve ilçe merkezlerinde ikamet ederken, belde ve köylerde yaşayan nüfusun oranı yüzde 6,8 olarak belirlendi. Toplam nüfusun il ve ilçelerde ikamet edenlerin oranı 2020’de yüzde 93 ikin 2021 ‘de yüzde 93,2’ye çıktı.30 büyükşehir dışındaki illerde belde ve köylerde yaşayanların oranı yüzde 7’den yüzde 6,8 ‘e düştü. Son açıklanan TÜİK rakamları bu şekilde.
