Zekâ türleri ileilgili bu üçüncü makalem olup, burada bitirmek istiyorum. Bugünde müzik ve ritmzeka üzerinde duracağım. Vatandaşın anlayacağı dilden müzik kabiliyeti öneçıkan çocuklarımız özelliklerini anlatacağız…
Bu zekâ türü, ton,ritim ve tını ayırt etme zekâsı olarak belirtilmektedir. Kişinin bir müzikörüntüsüne yada melodiye duyarlılık derecesi ve coşkusal tepki verme yeteneğiile başladığı ileri sürülmektedir. Bu zekânın temelleri öğrencilerin, müziğifark etmeleri ile gelişmektedir. Daha sonra, müzik / ritim zekâsının, müziğidinlerken inceliklerinin (Yrd. Doç. Dr. B. Ilgın BAŞARAN-11 Ege Eğitim Dergisi2004) öğrenilmesi ile gelişmeye devamettiği belirtilmektedir. Öğrenciler daha karmaşık melodiler üretirken, birmüzik aleti çalarken ve daha karmaşık kompozisyonlar yaparken, bu zekânın dahada gelişeceği belirtilmektedir.
Nörolojik bakışaçısından müzik/ritim zekâsının, zekâ türlerinin ilk önce gelişeni olduğubelirtilmektedir. Müziğin, ritmin, sesin ve titreşimin insanda yarattığı etkidiğer zekâ türlerinin hepsinden daha güçlü olduğu ileri sürülmektedir. Ruhhalinin değişmesi, dinsel duyguları coşturma, ulusal sevinçleri uyandırma,başka birine sevgi, derin üzüntü yada acıyı ifade edebilme etkisi buna örnekolarak verilmektedir. Ses ve titreşimler, ister doğal olsun isterse insanlarınyarattığı ortamlardan gelenler olsun, bu zekânın, tüm ses ve titreşimdünyasıyla ilgili olduğu belirtilmektedir.
Bazı insanlar içinbu zekâ türü sadece müzik ve ritimden oluşmadığı dikkate alındığında işitselolarak da adlandırılabileceği ileri sürülmektedir (Bellenka, 1997; Bumen,2004).
SOSYAL ZEKÂ
Sosyal zekâ,diğerlerini anlama ve etkileşme kapasitesi olarak belirtilmektedir. Bu zekâyıgösterenlerin, moral, mizaç, güdüler ve eğilimleri fark edebildiği veayrıştırdığı ileri sürülmektedir. Bu zekâ özelliğinin, çevrelerindekiyetişkinlerin ruhsal durumlarına dikkat eden ve değişik ruhsal durumlaraduyarlı olan çocuklarda görüldüğü belirtilmektedir. Bir yetişkinin diğerlerininsaklı eğilimlerini okuyabilmesi ve yorumlayabilmesi karmaşık bir kişiler arasıbeceri olarak açıklanmaktadır.
Sözel ve sözelolmayan iletişim becerilerini, işbirliği becerilerini, çatışma yönetimini,uzlaşma becerileri ile güven, saygınlık, liderlik ve diğerlerini güdülemeyeteneği ile ilgili olduğu belirtilmektedir.
Sosyal zekâsı güçlüolanların önemli özellikleri arasında diğerlerinin duygularına, korkularına,meraklarına ve inançlarına empati ile yaklaşma, yargılamadan dinleme vediğerlerinin performanslarını en üst düzeye çıkarmalarında yardımcı olma isteğibulunduğu ileri sürülmektedir.
Sosyal zekânın ilgialanı, insan ilişkileri, başka kişilerle ortak çalışma, diğer insanları tanımave onlardan bir şeyler öğrenme konularını kapsamaktadır. Zamanın çoğu diğerinsanlarla çalışarak ve iletişim kurarak geçirildiği düşünülürse, bu zekâ, bazıaçılardan, türlerinin içinde en anlaşılabilir olanı olarak gösterilmektedir(Bellenka,1997).
TANIMANIN ÖNEMİ
Gardner’inMantık/matematiksel ve sözel/dil zekâsı, kapasite ve duyarlılık; müzik vekinestetik zekâsı, yetenek ve beceri; görsel/uzamsal zekâsı ve sosyal zekâsı,yetenek; özedönük zekâsı ise kişinin kendi duygularını anlayabilmesi olaraktanımlanmaktadır.
Ayrıca eğitimdeneyiminin, öğrenenlere sağlanan en büyük olanak olduğu ileri sürülmektedir.Öğrenenlere farklı öğrenme deneyimleri sunulduğu zaman, onların kapasitelerinien üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olunacağı belirtilmektedir. Zekatürlerinin bu şekilde tanımlanması çocukların sınav sırasında gösteremedikleribecerilerini fark etmeleri açısından okul yönetimi için büyük önem taşıyacaktır(Morgan, 1996).
Sınıflarında düzeyaltı ya da düzey üstü öğrencileri olan öğretmenler bireyselleştirilmişprogramlarla, bu öğrencilerine farklı eğitim olanakları sunduklarında, onlarıngizil güçlerini ortaya çıkarmalarına olanak sağlamış olacaklardır.
Not: Öğretmenlerin öğrencilerin kendilerihakkında bilgi edinmelerini sağlamak amacıyla onların nasıl öğrendikleri venasıl ders anlatmaları gerektiği konusunda çaba harcamaları gerekmektedir.
Kalın sağlıcakla.
