Tüketicinin şikayeti;
“24.01.2018 tarihinde ziraatbankasında 10.257 TL paramdan aksam 20.15 saati itibariyle farklı GSM’lere paraaktarılmaya başlanmış. Toplam 27 işlem sonucu hesabımdaki tüm para çekilipaktarıldıktan sonra ek hesabımdan da para çekilip yine benim adıma farklı birhesap açıp 5000 TL gibi bir parayı orada beklemişler. Ben müşteri hizmetiniarayıp hesabı kapattıktan sonra o 5000tlnin 500tlsini çekilen ek hesaba yenidenaktardım.4500 TL’sini de çektim. Hesabımdan toplamda 5.757 TL paraçekilmiştir.”
“Nesih Bey, Kardeşimin gönderdiğimesaj” diye mesaj göndermiş Zahit BORAK kardeşim. Doğal olaraktüketici hakları konusunda bizden yardım talep ediyor.
Tüketicinin mesajından anlaşıldığına göre tüketici kendibilgisi dışında banka hesabından başka hesaplara para aktarıldığını iddiaediyor. Tüketicimiz gayet bilinçli bir tüketici gönderilen belgelerdenanladığım kadarıyla cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda da bulunmuş.
Bankalar bu durumlarda genellikle ‘şifrelerin tüketicilerin koruması altında olduğunu, şifre ileyapılması zorunlu bir işlemin üçüncü kişilerce yapılması halinde, oluşan buzafiyetin tüketiciden kaynaklandığını ve sorumluluğun tüketiciye ait olduğunu’ileri sürerek kenara çekilmeyi tercih etmektedirler. Böyle yapmakla da birçoktüketiciyi kandırabilmekte ve mağduriyetlerine razı etmektedirler.
Tüketicilerden yasaları bilmelerini bekleyemeyiz elbette,ancak konu tüketici hakem heyetlerine intikal ettiğinde bu tür savunmalar neyazık ki yasalardan bihaber hakem heyetleri üzerinde de etkili olabilmektedir.Birçok hakem heyeti yapılan bu savunmayı gerekçe haline getirerek tüketicilerintaleplerini reddetmekte, tüketiciler hakem heyeti kararlarını yargıyataşımaktan çekindiği için de yapılan haksızlığı sineye çekmek zorundakalmaktadırlar.
Hâlbuki bu yönde yapılan düzenlemeler ve bu konularda yüksekyargının verdiği kararlar oldukça açık ve sarihtir. 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun15. Maddesinin 3. Fıkrası tam da bu konuyu açıklamaktadır: “…harcamabelgesi düzenlenmeksizin çeşitli iletişim araçları yoluyla veya sipariş formuvasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alımlarındaki hukuka aykırı kullanımlardan kaynaklanan zararlardan kart hamilisorumlu tutulamaz.” Görüldüğü gibi, yasa maddesi çok açık, ancakküllahı ters giydirmekte mahir bankalarımız bu açık maddeyi de farklıyorumlamaya kalkabilirler, bu nedenle Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin verdiğiörnek kararları suratlarına çarpmak gerekebilir. (Yargıtay 19. Hukuk Dairesi2015/6084 Esas, 2015/16582 Karar No’lu karar)
Sonuç olarak söylemek gerekirse, Bankalar, sanal ortamdayapılan işlemlerin güvenliğini korumakla yükümlüdürler. Diğer bir deyişle, Birtüketici herhangi bir işlemin kendisi tarafından yapılmadığını iddia ediyorsabanka bu işlemin tüketici tarafından yapıldığını ispat etmedikçe sorumluluktankurtulamaz.
Şifre kullanılmak suretiyle yapılan işlemlerde üçüncükişiler tarafından bir işlem yapılmış ve tüketici bu işlemin yapılmasında bir kusuruolmadığını iddia ediyorsa banka aksini ispat etmelidir, aksi takdirdetüketicinin maddi zararını tazmin etmek zorundadır.
Tüketici ne yapmalı?
Tüketici zararın tazmini için bankaya başvurmalı, banka butalebi yerine getirmiyorsa yargı yoluna (Tüketici Hakem Heyetineya da yetkili Mahkemeye) gitmelidir.
Bilindiği gibi, 6.860 liraya kadar uyuşmazlıklarda Tüketicihakem Heyetlerine başvuru zorunludur. Büyükşehir statüsündeki illerde;
4.570 liraya kadarolan uyuşmazlıklarda tüketiciler ikamet ettikleri ilçenin kaymakamlığıbünyesinde kurulu bulunan ilçe Tüketici Hakem heyetine,
4.570 lira ile 6.860 lira arasındaki uyuşmazlıklarda iseTicaret İl Müdürlüğü bünyesindeki İl Tüketici Hakem Heyeti’ne,
6.860 liranın üzerindeki uyuşmazlıklarda TüketiciMahkemelerine ya da bu sıfatla görev yapan Asliye Hukuk Mahkemelerine,
başvurulmalıdır.
Not: Bu arada önemlitüketici hakları savunucularından biri olan değerli dostum Ayhan TEKİNvasıtasıyla tüketici lehine verilen hakem heyeti kararlarına da ulaştım. SayınTEKİN’in üyesi olduğu Meram Tüketici Hakem Heyeti bu heyetlerden biri. Hem sevgilidostumu hem de Meram Tüketici Hakem Heyetinin başkanını, raportörü ve üyelerinitebrik ediyorum.
