2018 yılında 50 milyar barajını aşan elektronik ticaret bu yıl 60 milyar lirayı da aşacak gibi. İlk başlarda sadece bazı elektronik ürünleri satın alan tüketiciler ürün çeşitliliğini de oldukça arttırmış durumda.

Genellikle genç ve orta yaş grubundaki tüketicilerin (ki bu tüketicilerin %40’ı bayanlardan oluşuyor.) tercih ettiği bu alışveriş tarzı, mağazadan alışverişlerden farklı bazı riskleri de barındırıyor, ne yazık ki.

Baktığımızda; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Mesafeli Satışlar başlıklı madde ile tüketici korunmaya çalışılmış ise de bu korumanın tüm tüketici işlemlerini kapsadığını söyleyebilmek oldukça güç. Yasamız tüketicileri kurumsal firmalara karşı koruyabilmekte iken kapkaç tarzı çalışan firmalara karşı bir koruma getirememektedir.

İşte, işbu tebliğ kurumsal firmalarla kapkaççı firmaları birbirinden ayırabilecek bir ortam sunmaktadır.

Tebliğe göre; "Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından arzu eden e-ticaret sitelerine 'Güven Damgası' verilecektir. Sistem gönüllülük esasına göre yürüyecek, sisteme dahil olmak isteyen e-ticaret siteleri, Güven Damgası Sağlayıcıya (GDS) www.guvendamgasi.org.tr sitesi üzerinden başvuruda bulunabileceklerdir.

Tebliğde yer alan güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarına uyduğu tespit edilen sitelere, GDS tarafından 'Güven Damgası' tahsis edilecektir.

Elbette ‘Güven Damgası’ almak için aşağıda sıraladığımız şartları yerine getirmek gerekir.

Diğer taraftan,

Güven damgası almak isteyen kişilerin (gerçek kişi olması halinde kendisinin ve yetkili temsilcisinin, tüzel kişi olması halinde ise yöneticilerinin ve yetkili temsilcilerinin) 5237 sayılı Türk Ceza Kanuna göre, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya bilişim suçlarından mahkûm olmaması gerekir.

Sisteme uygun davranmayan firmaların belgesi askıya alınabilecek, hatta iptal edilebilecektir.

Tüketicilerimize düşen görev

Elektronik ticaret yoluyla alışveriş yapacaklarsa ‘Güven Damgası’na sahip sitelerden alışveriş yapmalıdırlar. Böylelikle tüketiciye ulaşmak isteyen firmalar mecburen bu damgaya sahip olmak için gerekli koşullara sahip olmaya çalışacaklar ve böylelikle tüketicilere güvenli bir ortam doğmuş olacaktır.

Tüketiciler, bir ürün satın aldıklarında ve aldıkları bu ürünle ilgili sorun yaşadıklarında, elbette hukuki talepler için tüketici hakem heyetleri ya da tüketici mahkemelerine,

cezai işlemler için Ticaret Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatına, başvurmalıdırlar. Ancak, eğer satın alma işlemini  e-ticaret yolu ile ‘Güven Damgası’ sahibi firmalardan yapmışlarsa  bu kez TOBB’ne bildirmelidirler ki  böylelikle e-ticaret için güvenli bir ortamın yaratılmasına katkıda bulunmuş olurlar.

Güven Damgası almak için gerekli şartlar:

a) Kişisel veri ve ödeme bilgisi içeren her türlü işlemin güvenli bağlantısının (EV SSL, SSL) sahibi olmak,

b) Güven damgası başvurusunda bulunmadan en fazla üç ay önce ‘sızma testi’ yaptırarak gerekli önlemleri almak ve bu önlemleri aldığına ilişkin doğrulama testi yaptırmak,

c) 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununa, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanuna, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanuna, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa ve bu kanunların ikincil düzenlemeleri ile elektronik ticaret ortamında satışı yasak olan ya da şarta bağlanan ürünlere ilişkin düzenleme ve idari kararlara uygun süreçler tasarlamak,

ç) Elektronik ticaret ortamında çocukların fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilecek içeriğe yönelik tedbirleri almak,

d) Elektronik ticarete konu malın stok bilgisi, içeriği, malzemesi, ölçüleri gibi özelliklerine, kullanımına ve varsa garantisine, teknik desteğine ve bunların kim tarafından sağlanacağına ilişkin detaylar ile gerçek boyutlarının anlaşılmasını mümkün kılan görselleri, tedarik, kargo ve teslimat süresi gibi hususları, sipariş alıcıya teslim edilinceye kadar siparişin durumu hakkında gerekli bilgileri ve kargo takip imkânını sunar ya da sunulmasına olanak sağlamak,

e) Elektronik ticarete konu hizmetin kim tarafından sağlanacağı, kapsamı ve süresi gibi bilgileri sunar ya da sunulmasına olanak sağlamak,

f) Alıcının siparişi hakkında bilgi alabilmesi, talep ve şikâyetlerini internet tabanlı iletişim yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkânı sunmak,Talep ve şikâyetlerin etkin bir şekilde yönetilmesini, sonuçlandırılmasını ve konuya ilişkin alıcının bilgilendirilmesini sağlamak.