EĞİTİMCİ YAZAR RAMAZAN AVCI İLE MÜLÂKAT “SANATÇILAR GELİŞİMİN VE DEĞİŞİMİN ÖNCÜLERİDİR”

R. AVCI — Kahramanma­raş’ta doğdum. İlkokulu İskenderun, ortaokulu ve liseyi Kahramanmaraş’ta okudum. Lisans eğitimini Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde yaptım. Lisans bitirme tezini Abdurrahim Karakoç üzerine hazır­ladım. Yüksek lisans eğitimini Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde tamamla­dım. Eğitimin her kademesinde öğretmen ve yönetici olarak görev yaptım.

Yazarlık Eğitimi, Diksiyon, Resmî Yazışma Kuralları, Tiyatro, Drama, Protokol Kuralları konularında farklı kurum ve kuruluşlarda kurslar verdim. Kahramanmaraşlı şairlerin şiirlerinden yaptığım seslendirmeler Dulkadiroğlu Belediyesi tarafından “Şiirin Başkentinden Esintiler” adıyla albümleştirildi.

Türkiye Yazarlar Birliği üyesi olup Ötüken, Anadolu, Öğretmen, Eğitim Kültür ve Sanatta Yeni Ufuk dergilerinin yayın yönetmenliğini, Kelamdan Kaleme adlı derginin editörlüğünü yaptım. Bir dönem Kahramanmaraş Edebiyat ve Sanat Derneğinin baş­kanlığını yürüttüm.

Deneme, şiir, araştırma ve inceleme türündeki yazılarım yerel, ulusal ve uluslar arası edebiyat, sanat ve eğitim dergilerinde yayımlandı. Ulusal düzeyde düzenlenen şiir, hikâye, deneme yarışmalarında jüri olarak görev yaptım.

Edebiyat, sanat, eğitim, kültür, araştırma, inceleme, deneme alanlarında yayınlanmış 22 kitabım bulunmaktadır.

R. AVCI — Yazmak; duygu, düşünce ve hayallerin disiplin altına alınmasıdır. Yazarın, okuyucu adı verilen müşteriyi duygu, düşünce ve hayallerine ortak etmek, onu ikna etmek için yapılan kelime cambazlığıdır. Bu cambazlığı ustalık anlamında kullanıyorum. Zaman düzleminde bir iz bırakmaktır yazmak.

Okuyan, düşünen, düşüncelerini eyleme dönüştüren bir insan için yazmak hem bireysel, hem de sosyal bir sorumluluktur. Şahsen beni yazmaya iten şey bu sorumluluk duygusudur. Bir sorunun çözümüne katkıda bulunmak, bir güzelliği paylaşmak, bir yanlışı düzeltmek, kaybolmuş veya unutulmuş bazı değerleri ortaya çıkartarak onlara gereken itibarı kazandırmak gibi kaygılar yazmamda etken olan durumlardır.

Yazmak bir ihtiyacın giderilmesidir. Yazar, yazı yazayım diye almaz kalemi eline; içindeki sıkıntıyı, mutluluğu, öfkeyi paylaşmak; etkisi altında kaldığı bir durumun veya olayın beyninde ve yüreğinde oluşturduğu yangını mürekkeple söndürmek için yazar. Şayet yazmazsa o ateşin sancısıyla kıvranır durur.  Tabii, çalakalem yazmaktan söz etmiyoruz. Kısacası beni yazmaya yönelten etken sosyal ve vicdanî sorumluluktur.

R. AVCI — Ali Bey, aslında siz çok güzel özetlediniz. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi bünyesinde açılan ve dokuz yıldır aralıksız olarak düzenlenen KAMEK Yazarlık Atölyesi Kursu, Kahramanmaraş’ta bir okul olmuştur. Hiç abartısız şunu söylemek ve kabul etmek gerekir ki KAMEK Yazarlık Atölyesi, Kahramanmaraş’ın edebiyat damarını besleyen, yeni yazar ve şairler yetişmesine katkıda bulunan, bugüne kadar 270 yazar/şair adayın eğitim aldığı, niceliği değil niteliği önceleyen ciddi bir kurumdur.

KAMEK Yazarlık Atölyesi, bilinçli yazar ve şairlerin yetiştiği bir kurum olmuştur. Neyi, nasıl, niçin yazacağını bilen, sanatın ne olduğunu, nasıl olması gerektiğini kavrayan; bir edebî metni değerlendirebilen, her şeyden önce kendini en güzel şekilde ifade edebilme becerisi kazanmış 270 kalem hediye etmiştir Kahramanmaraş’a. Bu kalemler, kursu bitirdikten sonra yazdıkları romanlarla, hikâye kitaplarıyla, şiir kitaplarıyla, dergilerdeki yazılarıyla Kahramanmaraş edebiyatına taze bir kan olmuştur ve olmaya devam edecektir. Güneş balçıkla sıvanmaz, kursun ürünleri ortadadır.

KAMEK Yazarlık Atölyesi Kursu’nu diğer kurslardan ayıran bir başka husus da oldubitti mantığıyla, dostlar pazarda görsün anlayışıyla düzenlenen değil, çıktıları olan bir kurstur. Her dönem sonunda kursiyerlerin edebî ürünlerinden oluşan ve bu güne kadar 8 sayı yayımlanan, sizin de yazılarınızın bulunduğu KELAMDAN KALEME adlı dergi ve dergideki yazılar KAMEK Yazarlık Kursu’nun ciddiyetini ve verimliliğini göstermiştir.

Şehrimiz edebiyat şehri olmak için UNESCO’ya müracaatında bu etkinliklerin çok ciddi bir referans olacağını belirtmek isterim. Ayrıca eğitim verdiğimiz toplam 270 kursiyerin 195’inin bayan olması, bayanlara eğitim fırsatı tanınması bakımından şehrimiz için önemli bir kazanç olmuştur. Bu vesileyle dokuz yıldır KAMEK Yazarlık Atölyesi Kursunu açarak eğitim ortamı hazırlayan Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesine teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bu arada KAMEK Yararlık Atölyesi Kursunun 2023 Eylül ayından itibaren artık düzenlenmeyeceğini de belirtmek isterim.

R. AVCI — Eserlerin hepsinin yayımlanma hikâyesini anlatmak hacim bakımından fazla yer tutabilir. Bundan dolayı bazılarının yayımlanma amaçlarını açıklayarak sorunuza cevap vermek istiyorum. Her şeyden önce kitaplarımı, “Her eser bir ihtiyaca cevap vermelidir.”, ilkesinden hareketle hazırladığımı ifade etmeliyim. Dolayısıyla yayımlanan her eserimin bir yazılış hikâyesi vardır.

R. AVCI — Kahramanmaraş derlenmemiş bir destan gibidir. Bu destanın derlenerek yazıya, şiire aktarılması ve teşhir edilmesi gerekir. Bu bağlamda Kahramanmaraş hakkında ünlü şairlerin yazmış oldukları şiirleri titiz bir inceleme ve araştırma sonucunda derleyip hazırladığım ve basımı 2013 yılında Kahramanmaraş Büyükşehir tarafından yapılan “Şairlerin Dilinden Kahramanmaraş”  adlı eser; kuşe baskısı, şehrin özgün fotoğraflarıyla görselleşen seviyeli şiirleriyle Kahramanmaraş’ın tanıtımı açısından önemli bir prestij kaynak olmuştur.

R. AVCI — Atatürk bir vecizesinde “Sanatkâr, toplumda uzun çaba ve çalışmalardan sonra alnında ışığı ilk duyan insandır.” diyor. Gerçekten de sanatkâr, toplumun medeniyet elçileridir. Evrende bizim göremediğimiz güzellikleri gösterecek, tabiatta bulunan malzemelerin arasında seçme yaparak bizi hayrete düşüren, hayranlık duygusu uyandıran eserler vücuda getirmek suretiyle iç dünyamızı güzelleştirecek ve zenginleştirecektir.

Sanatçılar, gelişimin ve değişimin öncüleridir. İnsanın manevî dünyasını aydınlatan, evrendeki güzellikleri derleyip sanat eseri adı altında demetleyerek toplumun beğenisine sunan mükemmellik işçileridir. İçinde sanatçı yetişmeyen toplumlar vahşileşir. Vicdanları kara, gözleri güzelliklere kör, hayalleri cüce olur. O toplumda fedakârlığın yerini menfaat, vicdanın yerini zulüm, hoşgörünün yerini önyargı, bilginin yerini hurafe ve dedikodu, yardımlaşmanın, paylaşmanın yerini mücadele ve kavga alır. Bugün dünyamızın huzursuzluğu sanatçı kıtlığındandır.

R. AVCI — Tek yanlı okuma, bir arının tek çiçekten beslenerek peteğini oluşturmasına benzer. Bir başka benzetmeyle kurbağanın dünyayı kuyudan ibaret zannetmesi gibi bir şeydir tek yönlü okuma. İnsan niçin okur? Kendinde olmayanı kendisinde olanla birleştirip yeni terkipler, yeni ürünler ortaya koymak için okur. Bu ürün düşünce olur, üslup olur, şekil olur, duygu olur. İyi bir okuyucu bin bir çiçekten şeker özü toplayan arı gibidir. Bu okuyucunun düşünceleri de, ortaya koyduğu ürünler de zengin, renkli ve rayihalı olur. Tek yönlü okuma bir ağacın gölgesinde büyümek gibidir. Gölgede olanın gölgesi olur mu? Gölgesi olmayana yaşıyor denilebilir mi? Nasıl ki demokrasiyi farklı düşüncelerin ve dolayısıyla muhalefetin çok oluşu geliştirir ise, insanı geliştiren de farklı düşünce ve bakış açılarıyla kaleme alınan eserlerdir. Bu farklılık daha güzeli ve doğruyu bulmamızda kılavuzluk yapar. Tek yanlı okuma genellikle gelişmeye kapalı toplumlarda görülür.

R. AVCI — Arif Nihat Asya’ya sorarlar: “Üstadım, herkes şiir yazabilir mi?”  Ünlü şair şu cevabı verir: “Herkes şiir yazabilir ama bazıları yazmasa daha iyi olur.“  Ne yazık ki bugün şiir yazmanın, aklından geçenleri günlük dille, cümleleri alt alta dizmek olarak görülmesinden dolayı herkes şair olabiliyor. Müzik, resim, tezhip, heykel gibi sanatların yeteneğe ve bir alt yapıya ihtiyaç olduğunu düşünür, bunun için bu sanatlarla pek azımız uğraşırız da konu şiir olunca yeteneğe ve alt yapıya bakmaz hepimiz bir şeyler karalar adına da şiir deriz.

Gençlerimiz öncelikle şiirin ne olduğunu ve şiir geleneklerini öğrenmeli, sonra kendilerinde bu yeteneğin olup olmadığının farkına varmalıdırlar. Şiir, kelimelerle yeni dünyalar kurma sanatıdır. Kelimeler ne kadar zenginse ve yerinde kullanılırsa şiir o kadar güzel olur. Kelime hazinesini geliştirmenin en etkili yolu da üslup sahibi yazarları ve şairleri okumaktır. Ayrıca şiire ait farklı gelenekleri de tanımaları gerekir.

Yazmak, kelimeye hâkim olmayı gerektirir. Kelimeye hâkim olmak için üslup sahibi yazar ve şairleri okumak lâzımdır. Bir tek yazar veya şairi değil, onlarcasını okumalı; farklı üslup, tema ve biçimleri tanımalıdırlar.

Şair adayları, piyasa şairlerinin değil, iyi şairlerin şiirlerini okuyarak kendilerine rehber yapmalıdırlar. İyi ve kalıcı şairler hep böyle yapmışlardır. Sonra da o şairler gibi yazmaya çalışmalıdırlar. Bunu taklit etmek olarak değerlendirmemek gerekir. Her şair yetişme çağında kendilerinden önceki güçlü şairleri örnek almışlar, daha sonra kendi üsluplarını bulmuşlardır. Hatta divan şairleri kendilerini ispatlamak için nazire geleneğini oluşturmuşlardır. Kimleri okusunlar, derseniz bazı isimler verebilirim: Nazım Hikmet, Necip Fazıl Kısakürek, Attila İlhan, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dranas, Faruk Nafiz Çamlıbel, Abdurrahim Karakoç, Nurullah Genç, Bahaettin Karakoç, Yavuz Bülent Bakiler, Sezai Karakoç. Bu şairlerden tema, şekil, dil ve anlatım bakımından faydalansınlar. Böylece gerçek şiirin ne olduğunu öğrenmiş olurlar. Bir de şiirde anlaşılmazlıktan, argo ve müstehcenlikten, şiire ideolojiyi sokmaktan kaçınsınlar. Çünkü sanatın amacı güzeli tanımlamak ve güzelliği yakalamaktır.

Yazma çalışmalarında aceleci davranmasınlar. Bir yazıyı/şiiri bitirdikten sonraki günlerde de gözden geçirsinler, gerekli düzeltmeleri yapıp, eksiklikleri giderip fazlalıkları atsınlar. Ondan sonra paylaşsınlar. Bıkıp usanmadan yapılan bu çalışmalara kendi üslubunu katmaya başladıkları andan itibaren sanata adım atmış olacaklardır. Bu arada sanat-edebiyat dergilerini takip etsinler ve bu dergilere sürekli yazı göndersinler. Yayımlanmazsa hemen pes etmesinler. Azim ve sabır konusunda Edison’un ampulü nasıl icat ettiğinin hikâyesini hatırlarından çıkartmasınlar. Bütün bunlara katlanamayacaklarsa yeteneklerini başka sanat alanlarında arasınlar.

R.AVCI—Ben teşekkür ederim Ali Bey.