İnsan tatmadığını ve yaşamadığını  ancak belli bir noktaya kadar anlaya bilir.Bir  birini tamamlayan , insanı olgunluk mertebesine ulaştıran, ruh olgunluğuna erdiren önemli özellikleri vardır. Fedakarlık bunların en başta geleni dir.Fedakarlık: İnsanın  vazgeçilmez  dünyalıklarını, bütün her şeyini inandığı değerler uğruna seve seve vere bilmesidir. Bir yazarımız;” Bu dünya düşmanlarını da gemisine alabilecek bir Nuh ister” demekle  fedakarlık örneğinin uc sınırını göstermiştir. Yine bu konuda Bediüzzaman; “ Milletimin imanını selamette görsem Cehennem-in alevlerinde yanmaya razıyım”  derken yine fedakarlığın önemini çok bariz bir şekilde ifade etmiştir.Fedakarlığın esas menba-ı kaynağı  asrı  seadettir. Daha Allah Rasul’ü  doğarken “ümmeti  ümmeti”diyerek dünyaya teşrif etmişlerdir. Muhbir-i sadık (asv )   çektirmedikleri ızdırap ve işkence kalmamıştır.Davasını bırakması için ; taşlamalar, zehirlemeler, boynuna işkembe atmalar, gittiği yollara  dikenli çalılar koymalar hepsini on a  reva gördüler, ama o hepsine sapretti”.Yarabbi bunlar beni bilmiyorlar,tanımıyorlar bilselerdi böyle yapmazlardı” derken fedakarlık örneğinin  en mükemmelini göstermiştir.Hz. Ebubekir (ra) “ Yarabbi benim vücudumu o kadar büyüt ki  cehennemi ben doldurayım da başkasına yer kalmasın” der ken neyi ifade etmek istemiştir. Davalarından dönmemek için ; Ammar bin yasir sırtında söndürülen ateşe sapretmiştri.Zübeyir bin avvam hasıra  sarılarak yakılmış ve davasından vazgeçmemiştir.Hz.Mus’ab bin umeyr  bütün dünyayı elinin tersi ile itip, dünyaya hiçbir değer vermeden yarım kefenle   dünyadan göçüp gitmiştir. Hz. Hubeyb canı pahasına  Allah Rasulünün ayağına bir diken batmasın diye  fedakarlıklara katlanmıştır.Hz. Nesibe  validemiz ( rdiyallahü anha)  çocuklarını Allah Rasulünün yanında savaşa gönderirken, gidin Rasülullah’ın (sav)  önünde savaşın ona bir şey olursa sakın eve dönmeyin diye tenbih ediyordu. Bunlar bizlere bir şeyler ifade etmiyor mu? Evet hasbilik ; Karşılık beklemeden  iyilik yapmaktır. Fedakarlık; Diğer insanların  gam ve kederini çekmek ona ortak olmaktır.Ölçü  bu islam önderleri iken ; Acaba  bizler bu yaşananlardan ne kadar ders çıkarıp ibret  alabiliyoruz.Şöyle kendimizi bir hesaba çeksek, İslam için,Allah için  canımız ve malımızdan ne kadar fedakarlık  yapabiliriz. İşte sahabelerin ve bu işin  şuurun da  olan  insanların  manevi yücelikleri  bu hayat  öykülerinden  anlaşılmaktadır. Yüce  Yaratıcı    o hasbilik  ve  fedakarlık  yaşam örneklerini bizlere ve neslimize  de  nasip eylesin. Kainat’ın  sahip ve yaratıcısına  emanet  olun.