İnternet ve cep telefonu kullanımında dünya da il sıralardayız. İnterneti bilimsel amaçlı kullanamadığımız bir gerçek. Türkiye’de ağırlıklı olarak Siyasi propoganda, ticari reklam, sosyal iletişim ve eğlence için kullanıldığı gibi siber zorbalık amaçlı da kullanılmaktadır. Bu saldırılara karşı çoğu zaman ne yapacağımızı bilemiyoruz. Bu yazımda öncelikle siber saldırılara örnekler verip, sonra da bunlara karşı ne gibi önlemler alabiliriz konusunu işlemek istiyorum.
Tehditler, proaktif suçlamalar, dini veya etnik köken suçlamaları, cinsel yönelim aşağılaması, kurbanın bilgisayarına virüs saldırısının yapılması veya iletişim kanalları aracılığıyla yapılan flood denilen mesaj saldırısı şeklinde kullanıcılar siber saldırılara maruz kalmaktadırlar.
Bunların dışında daha spesifik siber zorbalıklarda var. Nedir bunlar?
Sosyal medyada bir kişiye ait görülmesi istenmeyen fotoğraflar veya mesajların yayınlanması,
Rahatsız edici, taciz ve tehdit boyutuna ulaşan mesajların gönderilmesi,
Başka birine dair parodi amacıyla, sahte hesapların oluşturularak gerçek kişi kendisiymiş gibi eyleme geçilmesi,
Virüsler ve çeşitli Trojan yazılımları yardımıyla, kurbanın bilgisayarlarındaki kişisel dosya, klasör ve verilere erişilmesi,
Mesaj saldırıları ve spam gibi yöntemler kullanılarak, kişilerin rahatsız edilmeye çalışılması,
Sözlü, yazılı veya video içerik olarak kişinin kişilik haklarına, etnik kökenine vb. kişisel özelliklerine karşı saldırılarda bulunmak…
Siber zorbalık eylemlerinin büyük bir kısmı, çocuk yaşta kabul eden kişiler tarafından yine çocuk yaştaki kişilere yapılmaktadır. Yapılan zorbalık eylemleri çocuklara doğrudan zarar vermese bile zorbalıkla karşı karşıya kalan çocukların bazı negatif etkilere kapılabilirler. Siber zorbalık eylemleriyle başı dertte olan çocuklar: Alkol ve uyuşturucu kullanma, okulu bırakma veya okuldan kaçma, derslerinde performans düşüşü, düşük özgüven ve sağlık sorunları gibi ciddi sorunlarla baş etmek zorunda kalabilir.
Siber zorbalık eylemlerinin negatif etkileri, yetişkin bireyler tarafından fark edilirken, maalesef çocuklar farkına varamayabiliyorlar. Siber zorbalık eylemlerine başvuran kişiler, genelde kendilerine karşı güveni olmayan, kendisini başarısız ve yeterince zeki hissetmeyen kişilerdir. Kamil olanları, nakıs olanlar çekemiyor maalesef. İnsan insanın kurdu olup, biri diğerini yemeye başlıyor bu sihirli silahla.
Siber zorbalık başladığında uygulanabilecek bazı basit önlemlerin alınması isabetli olur. Zorbalık ileri boyutlara ulaşmadan son bulabilir ve yakanızdan düşebilir. Saldırganlar eylemlerini sonlandırabilirler.
Siber saldırı mağduru olmuşsanız, bilgisayar veya dijital aygıtları kullanma sürenizi düşürebilirsiniz. Tehditler ve tetikleyici mesajların hiçbirine cevap vermeyin. Gönderdiği mesaj ve e-mail’leri hangi kaynaklardan olursa olsun açmayın, almayın ve okumayın.
Henüz çocuk sayılabilecek bir yaştaysanız, siber zorbalık eylemlerinden ailenizi haberdar edin. Mesajları okumayın ve asla cevaplamayın. Bu hesapları engelleyin ve kara liste (blacklist) ekleyin. Size farklı hesaplardan ulaşıyorlarsa kişisel hesaplarınızın gizlilik ayarlarını özele çevirin. Paylaşımlarınız ve profilinizin yalnızca sizin izin verdiğiniz kişiler tarafından görülmesini sağlayın. Sayfanızın kapalı profil / gizli profil özelliklerinden faydalanın.
Aldığınız önlemlere karşın size ulaşmayı başarıyorsa, mail adresinizi veya sosyal hesaplarını, telefon numaranızı değiştirerek kaynağın size ulaşmasını engelleyebilirsiniz. Bilgisayarınızda ve mobil cihazlarınızda daima geçerli ve etkin bir koruma yazılımı kullanın. Zorbalık eylemleri hız kesmeden devam ediyorsa aile aracılığıyla polise veya Cumhuriyet Başsalcıklarına suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
Siber zorbalığın hangi türüyle karşı karşıya olursanız olun, hiçbir zaman ateşe ateşle yanıt verme yöntemine başvurmayın. Siber zorbalara karşı geçeceğiniz karşı saldırılar, zorbalar tarafından ciddiye alındığınızı gösterir. Bir siber zorbayı en çok mutlu edecek şey, yaptığı eylemlerinin kurbanı üzerinde işe yaradığını ve onu kışkırtmayı başardığını görmektir. Bu zevki zorbalara asla tattırmak gerekir. Zorbalığa zorbalıkla karşılık vermeye çalışmak veya şiddete başvurmak yasalar karşısında haklıyken haksız duruma düşmeye neden olabilirsiniz.
Siber suç takip birimlerinin, istihbarat örgütlerinin, dostlarımız kadar düşmanlarımızın da bizi İnternet hesaplarımız ve cep telefonumuz üzerinden yakından takip ettiklerini unutmamalı.
