GÜNLERDEN CUMA
.
Bir Bayburt türküsüdür. Birinci kişinin ağzındanyürek dağlayıcı bir ağıt.Zaralı Halil bir söyler ki… Lafı uzatmayayım dinleyintürküyü Zaralı Halil’den. Bana hak vereceksiniz. Hadi bir güzellik yapayım. Butürkünün ilk dörtlüğünü yazıvereyim:
.
“Bugün de günlerden cumadır cuma
Yar hamama gitme kınanı yuma
Ben seni sevmişem ellere deme
Zalim celek vurmuş yaram var benim”
.
“Celek” büyükbaş hayvanların genel adı Bayburtyöresinde. Muhtemeldir ki “manda”dır. Bazı yorumcular bunu “felek” diyeokuyorlar. Pek de hatalı sayılmaz. Zalim celek, zalim felek…Uyar be canım.
.
Cuma, kutlu gün. Öyle ki bu güne özel Cuma suresiMedine’de nazil olmuştur. Cuma suresi on bir ayettir. Cuma suresinin inişsebebi dikkat çekicidir: Bir Cuma günü namaz esnasında peygamber hutbede ikenMedine’ye bir kervan gelir. Kervanın gelişi de davulla, çalgıyla duyurulur.Davul sesini duyan cemaat camiyi boşaltır. Camide on iki erkek, bir kadınkalır. Buna peygamber çok üzülür. On birinci ayette bu olaya atıftabulunuluyor. Bakınız on birinci ayete:
" Onlar bir ticaret ve eğlence gördüklerizaman hemen dağılıp ona giderler ve seni ayakta bırakırlar. De ki: Allah'ınyanında bulunan, eğlenceden ve ticaretten daha yararlıdır. Allah, rızıkverenlerin en hayırlısıdır. "
Bu nedenledir ki Cuma vakti ticaret, alışveriş veeğlence bırakılır. Camilere koşulur. Cuma namazı Müslümanlar için çok önemli.İnananlar Cuma vakti bir araya gelirler. Hem ibadet edilir hem de görüşüpkonuşulur, halleşilir.
.
Oğulcuk’ta bir Cuma günü. Harman zamanı. Etemdayım düven sürüyor. Öyle ağır harmanı yok. İşi de pek çabuk yapmaz. İvmezyorulmaz can dayım. Kuruhüyük’ten kayın babası gelmiş. Misafiri var. Ortalık daçelpeşenli. Hava bir açılıp kapanıyor. Kurşunlu’nun üstünden bir kara bulutyekinmiş Oğulcuk’a doğru geliyor. Dayım telaşlandı:
-Aman malağmayı toplayayım. Yağmur yağarsaemeğimizi elimize virir.
O sırada kayın babası geldi:
-Etem! Hadi bırak oyalanmayı da vakit geliyo.Cumaya gidek.
Dayım elindeki yabayla malağmayı toplamayaçalışıyor:
-Ben malağmayı toplayım. Sen git. Yağmır yağacak.Emeğimiz ziyan olmasın.
Kayınbaba celallendi:
-Sen ne diyon oğlum? Bizim orda gomşunun biriCuma gunü talla suluyomuş. Daha iş yarım olmadan vakıt gelmiş. Öylece bırakmışsulamayı. Gelmiş camiye. Cumayı gılıp dönmüş tallıya. Bi de bakmış ki tallasulanmış. İş bitmiş. Ya!..Hadi gidek. Cuma faziletlidir. İşin ıras gider.
.
Dayım kayın babasını kıramadı. Harmanı hasıl ediptoplamadan elindeki yabayı bir kenara bıraktı. Geldiler camiye. Bunlarnamazdayken bir yağmur başladı ki eh gayri!.. Dayım namazı zor bitirdi. Koştuharmana. Bir de ne bakan? Harman, sele gidiyor. Aman yaman!.. Dayım koşturdusağa sola. Terin suyun içinde kaldı. Toplayabildiğini topladı. Toplayamadığınısel götürdü. O sırada kayın babası da geldi. Dayım şöyle bir baktı kayınbabasına:
-Bak gayın baba cumanın faziletine. İşimiz ırasgelecağidi, ters geldi. Harmanı yile, sile virdik. İşi bırakıp da namaza gittik.Emeklerimiz da havaya gitti, dedi.
Kayın babası Şükrü hiç ses çıkarmadı. Sus pusoradan ayrıldı.
