Tesadüfen ortaya çıkanın adı resim değildir; başka birşeydir.
Resimde esas olan, sanatçının neyi yaptığından çok, neden ve nasıl yaptığınıanlamaktır, bunu çözen sanatçıyı da yapıtı da çözmüş olur.
Gerçekler üzerine düşünmek ve düşündüklerini,gördüklerine-duyduklarına-izlediklerine karşı aldığı tavrını, soyutlama veimgeleme yoluyla, tual üzerine aktarmak bir sanatçı duruşudur.
Resmin arkasında bir akıl yürütme, bir tavır alma, bir tepki verme, bir önermeyoksa, önde gözüken sanatsal bir iş olarak düşünülemez. İllüstrasyonla,fotografla sanatsal resim arasındaki fark bilinmeden resim anlaşılmaz, helesanatçısı hiç anlaşılmaz. Hayatta bazıları sanatı yani işi üretir, diğerleri deortaya çıkanı ve onu çıkartanı, olumlu-olumsuz eleştirerek, yererek veya methederek nemalanmaya çalışır.
İzleyici onu izlerken aslında o izleyiciyi ve tekil örneklerden hareketledeğişik coğrafyalardaki, öncelikle de kendi coğrafyasındaki insanı, toplumu veonun içine düştüğü halleri derinlemesine izlemektedir. İçine girdiği zihinselortam ve haller üzerine kafa yormakta, ve tepkisini oluşturmaktadır. Sevimliolmak ve gözükmek zorunda değildir, inatçı, geçimsiz, alaycı görüntü verebilir,sevindiğinde etrafı çınlatan kahkaha atabilir, uçlarda ve her duyguyu sınırlarızorlarcasına yaşamaktadır, normal insan gibi görür, yaşar, aktarırsa yaptığı dasıradan olur. O derinliklerde veya yükseklerde yaşamalıdır, ayağını bastığıyerden baktığında sadece etrafındaki üç beş ağacı görebilir ama sanatçı duruşuçevresindekilere ve olaylara diplere inerek köklere bakmayı veya yükselipgöklerden ormanı ve uzantılarını görmeyi gerektirir. Sanatçının sanatçı duruşuyoksa sıfatı da sanatçı olamaz.
Sanat bir tepki aracıdır. Kendine, topluma, tarihe karşı duyulan saygı vesorumluluğun ifade şekillerinden, hür yaşamın simgelerinden biridir.Etkilenmeden tepki olamayacağına göre etkiyi enine boyuna en üst seviyedehisseden, tartan, yorumlayan ve tepkisel tavrını estetik görsel olarak aktarankişi sanatçıdır. Bu onun için hayati bir işlemdir, onsuz yaşaması mümkündeğildir. Yapısı bunu gerektirir, durduramazsınız, engelleyemezsiniz,susturamazsınız, ısmarlama resim yaptıramazsınız.
Sanatçının resmettiğinin kaynağında doğal olarak yaşadıkları vardır. Konularıgenel ve özel ahlaki değerler, güncele duyulan kaygısı, tepkisi, onayı veyaitirazı, alayı, tarihe düşürmek istediği sanatsal kayıt, attığı sanal şamarveya kondurduğu öpücüktür. Araç olarak kullandıkları ise ima, metafor, form,çizgi, renk, boya ve satıha bu araçların “özel vuruş izleri” dir.
Onun yaptığı, onun duygusunu, fikrini, acısını, sevincini,haykırışını,okşamasını yansıtır, başkasınınkini değil. Bu noktada aktaranla üstündeyorumunu getiren doğal olarak ayrışmaktadır. Haberi, olayı, başkasının dediğinidiğerlerine iletene gazeteci-muhabir denir. Yorumda bulunan, tepkisini dilegetiren fikir adamı, düşünce adamı, felsefe adamıdır. Bu yorumu, kendi yenianlatımı ile ele alıp, çarpıcı ama kendi içinde kendi tarzında estetik olarakaktaran ise sanatçıdır. Esas olan aktarmak istediği ve aktarmak istediğineçekmek istediği ilgidir. Aktarım şeklini beğenmek, hayran olmak veya tepkisizkalmak kişiye, birikime, algıya ve zamana göre değişebilir. Bugün anlayan bugünsever ve yanında yer almak ister, birlikte yaşamak ister. İleri tarihtealgılayabilen ve anlayabilen ise o zaman sever ve eser o gün için neredebulunuyorsa, bir koleksiyonerde, bir galeride, bir müzede, oraya koşar ve kısabir süre için dahi olsa esere yani o eserin yansıttıklarına yakın durmak,onunla birlikte fotograf çektirmek ister.
Bir resim hangi teknikle, hangi boyutta yapıldığıyla değerlenmez, nasıl hereski antika değilse her yağlıboya resim de her desenden daha kıymetli değildir,desen vardır resmin şeması olmaktan çıkarılmış başlıbaşına bir resim olarakyaratılmıştır ve binlerce sanatçının tablosundan hatta aynı sanatçının bazıyağlıboya tablolarından daha değerli olabilir.
Yukarıdaki yazının bir adı olması gerekmiyor. Ne için yazıldığı başta da sondada dipnotta da yer alsa tarihe düşülen kayıt özelliği değişmeyecektir. JacquesBrel’in ünlü ve eşsiz şiiri “Beni terketme” içinde aşk kelimesi geçmeyendünyanın en ünlü aşk şiirlerinden biridir.
Yukarıdaki yazıda anlatılan gerçek sanatçı kişiliği, metin boyunca bir kez dahisanatçının adı verilmeden yazılmış olsa da, kimden bahsedildiğini anlamak zorolmasa gerek. (Haber Ümit PARSIL Kültür Sanat Servisi).
