Yabani tütünün, meşe odunu külü ile karışımımdan elde edilen, yarı uyuşturucu özelliği olan, Fransız artığı ağız otundan bahsetmeyeceğim. Maraş’ın böyle bir otla anılması, kalibresi yüksek, karizması yerinde olan hiçbir Maraşlı hemşerimin hoşuna gitmez. Endemit bitki çeşidi bakımından, Kahramanmaraş coğrafyası, gerçekten çok zengin. Saymakla bitmez. Her mevsim ayrı bir güzellik yaşanır, bu şehrin köylerinde,yaylalarında,bağ ve bahçelerinde.Kardelenin arkasından,nergis açar,sümbül açar,lale açar.Arkasından badem,kaysı,elma ağaçları,arkasından akasya ağaçlarının, portakal ağaçlarının ve tabi göksunda ıhlamur ağaçlarının çiçeklerinin sonsuzluğu üfleyen kokuları hücrelerimizi mutlu eder. Bahar aylarıyla birlikte gözlerimiz yeşilin her tonu ile şenlenirken,damak tadımız da değişir.Kışın, tahıl ağırlıklı yemeklerinden yeşillik içerikli yemeklere, sonra da yazın sebzeli yemeklerine geçiş yaparız. Baharla birlikte kısır köfte ortya çıkar.Maraş’ın ince bulguru içine taze tere yağı,dometes ,biber salçası, biraz tuz ve biber,üstüne maydonoz,ılık su ile harmanlanır,köpüklü ayran ile afiyetle yenir.Tabi ki yanında genellikle marul,salatalık,dometes,yeşil soğan,dere otu,maydanozdan oluşan bol salata... Büyüklerimiz,”kırk yaşına kadar et ye,kırkından sonra ot ye” demişler,sağlıklı beslenmek için.Baharla birlikte yemlik,ışgın,ısırgan otu,ebe gömeci,madımak,yarpuz,çiriş,hardal,su teresi(kaz ayağı) ve göbelek de ağzımızı tatlılandırır.Yemliği özellikle bebekli kadınlar çok severler.Hem vucudun demir eksiğini gidermek, hem de bol süt yapması için.Köylüler nadasa bırakılmış tarlalardan toplar,kara yolu kenarlarında satışa çıkarırlar.Kilosu,10-15 TL. İdi bu sene.Çiriş Maraş’ın batı köylerinde çok iyi bilinir.Karlarının erimesiyle güneşi selamlar hemen.Parmak kadar olunca toplanır,kavurması,böreği yerken mutlu eder insanı. Isırgan otu, dere boylarında yarpuzla birlikte çıkar.Taze filizleri toplanır,onun da kavurması,böreği yapılır. Böbrek ve mesane taşı oluşumuna karşı da kullanılabilir. Böbrek hastalıkları ve zorlu baş ağrıları genellikle bir arada görülürler. Isırgan otu, en başta gelen kan temizleyici ve aynı zamanda kan yaptırıcı bir bitkidir.Vücudun ayak ve hassas bölgelerinde oluşan mantar hastalığını iyileştirdiğine inanılır. Madımak, Sivas yöresine has bir bitki ve yemek olarak bilinir ama Maraş ve çevresinde de bolca var.Ancak çok bilinmez.Madımak otu baharda toplanır,kurutulur,kışın da yemek yapılır.Çoğunlukla sulu ve kavurma şeklinde yapılır.İçine pastırma ve çemen konarak yapılan sulu yemeğinin tadına doyulmaz. Işgın,iki bin metre yükseklikte dağlık,kayalık yamaçlarda nisan sonu mayıs ayı başına doğru ortaya çıkar.Şeker ve tansiyon hastaları tercih ederler.İri yaprakların ortasından çıkan taze sürgünlerin tüylü kabuğu soyulur,içindeki ekçi,taze gövde yenir.İyi bir iştah açıcı olarak bilinir. Yarpuz da temiz su kaynaklarında,dere boylarında karların eriyip,güneşin toprağı koklamasıyla yeşerir.Üç beş yapraklı olunca toplanır.Biraz naneye benzer ama nane değil.Hem salatada hem de yemeklerin içine doğranır.Özellikle köyler de bulgur ve dövme pilavının içine doğranır.Katıklı çorba yapılır,pekmez ve yufka ekmekle yenir. Et ve ot yemekleri her millette değişiklik gösterir ve milli kültürün bir parçasıdır.Tecrübi olarak büyükler küçüklere öğretir,miras bırakır.Bu miras nesilden nesile, çoğu zaman yazılı değil sözlü-şifai bir kültürel değer olarak aktarılır.Maraş’ta, ilk bahar aylarında, şehrin dışına çıkıp, ölümü,hayatı ve dirilişi haykıran,Rabbimizin tabiat sofrasında, elvan çiçekleri görmek,göz zevkini,gönül huzurunu,,damak tadını almak ve tefekkür ederek yüce yaratıcıya şükretmek isteyen dostlara, Maraş otlarını daha doğrusu ilaçlarını hatırlatmak istedim,bahar bitmeden...Her mevsimin ilacını yutarak, sağlıklı ve dinamik olmak isteyenler için...Baharı görmeden yaz geldi diye hayıflanmadan...
