İslam kültüründe Recep, Şaban, ve Ramazan ayları (üç aylar) ile bu ayların içerisinde bulunan Mevlit, Regaip ,Miraç, Beraat Kandilleri ve Kadir Gecesi, Ramazan ve Kurban Bayram günleri, Şevval ayının altı günü, Muharrem ayında aşure günleri ve Cuma günü ve gecesi mübarek ve faziletli sayılır.
- mübarek sayılarak kutlanan Mevlit, Miraç , Regaip ve Beraat gecelerinde, Osmanlı Padişahı II.Selim döneminde camiler aydınlatılıp, minarelerde kandiller yakıldığı için bu gecelere halk arasında kandil geceleri denmiştir. Hatta bu geceler için “Mevlit Alayları” kurulmuştur.
Bu gecelerden Mevlit, Miraç ve Kadir geceleri Hz. Muhammed’in hayatıyla ilgilidir. Beraat Kandili ise tövbe ve bağışlama gecesi olarak kabul edilir.
Beraat; Aklanma ve arınma manasına gelir. Beraat etmek ; Arınmak, aklanmak ve temizlenmek demektir.
Berât Gecesi, Şaban ayının 15.ci gecesidir. Bu gecede yapılan samimi ibadetlerin , tövbe ve istiğfarların kabul edileceğine inanılır.
Berât, günahlardan kurtuluş gecesidir. Mağfiret gecesidir. Bir sonraki yıl için yeniden doğuş taze bir başlangıç gibidir.
Bu gecede insanların iyi ve kötü davranışlarına göre hükümleri verilir. Bu gecede tövbe edenlerin ve ibadet ederek geçirenlerin günahları bağışlanır.
Bu gece kalp ve kalıbı ile Allah’a yönelenlerin, tövbe edenlerin affedileceği gecedir.
Resulü Ekrem, Hz. Aişe’ye;
“Allah’ü teala bu gecede Beni kelp kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısı kadar kimseyi cehennem ’den âzâd eder” Buyurmuştur.
Fakat bu gecede ;
1-Allah’a şirk koşanların
2- Müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenlerin
3- Akrabaları ile münasebetleri kesenlerin
4- Hayat ve ihtişamlarına mağrur olanların
5- Ana ve babalarına isyan edenlerin yüzüne bakmaz.” buyurmuştur.
Hz. Peygamber’in bu gecedeki duası ;
“Allah’ım! azâbından affına, gazâbından rızâna sığınıyor, senden yine sana ilticâ ediyorum. Sana gereği gibi hamd etmekten âcizim.Sen ,seni senâ ettiğin gibi yücesin.”
Resulü Ekrem :”Allah-u Teala o gece şöyle buyurur :
Yok mudur istiğfar eden ,mağfiret ederim.
Yok mudur rızk isteyen ,rızıklandıralım.
Yok mudur dert ve musibete dûçar olan, şifasını verelim.
Daha ne gibi dilekleri olanlar varsa , istesinler verelim.” buyurur.
Bundan dolayı bu geceyi ve diğer mübarek geceleri ganimet bilmeli, tövbe ve istiğfar etmeli, varsa kaza namazı kılmalı, Kuran’ı kerim okumalı ve ilim öğrenmelidir. Bu gecede gâfil olmamalı, geceyi ihya etmeli, sadaka vererek muhtaçları sevindirmeli ve Kur’an okuyarak sevabını ahirete irtikal eden geçmişlerimize göndermelidir.
