Eskiçağlardan bu yana birçok bitki tıbbi amaçlarla kullanılmaktadır. Dünya SağlıkÖrgütü (WHO) verilerine göre, dünya nüfusunun %80’i bitkisel ilaçlarla tedaviolmaktadır. Hünnap da bu bitkilerden birtanesi. Hünnap, Ünnap, Hinnap, Çiğde, Kuran İğdesi gibi yerel isimleri bulunan buşifalı bitkinin tür adı Zizyphus jujubaMill’ dir. İnsan sağlığına birçok faydası olan hünnap ülkemizde yeterincetanınmamaktadır. Aslında birçok bölgemizde doğal bitki örtüsünde kendiliğindenyetişmektedir. Doğal yayılım alanıRusya, Ortadoğu, Hindistan ve Anadolu olan hünnap ülkemizde Denizli, Isparta,Antalya, Bursa, Kayseri ve Hatay illerimizde yetişmektedir. Çin ticaretindeönemli bir yere sahiptir. Hünnap meyvesinin çekirdekleri Çin’de tonik, sedatifve uykusuzluğu giderici olarak kullanılmaktadır. Hünnap aynı zamanda erozyonkontrolü için ağaçlandırma çalışmalarında kullanılmaktadır.
Oldukça lezzetlive besin değeri yüksek bir meyvedir. İçerisinde şeker, müsilaj, vitamin C vepektin bulunur. 100 gramı 79 kalori olan bu meyve yüksek C vitamini ve potasyumkaynağıdır. 100 gramında 250 mg potasyum içerirken, birçok turunçgilden fazlamiktarda C vitamini içermektedir.
Bu mucize meyveninüzerinde yapılan çeşitli çalışmalardan yola çıkarak faydalarını sayacakolursak:
· Hünnapmeyvesi eczacılıkta sabah aç karnına günde 2 tane tüketilerek 21 günlük kürlerhalinde kolesterol ve lipit düşürücü olarak kullanılır.
· Meyvesibaş ağrısı, soğuk algınlığı ve öksürüğün tedavisinde kullanılır. Özellikle Araphekimler göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü, öksürük kesici ve kan temizleyiciolarak kullanmıştır.
· Laksatifetkili olduğu için sindirime yardımcı olduğu gibi mide bulantısına da iyi gelir.Ayrıca bazı çalışmalarda anti - ülser etkisi ortaya konulmuştur.
· İçerdiğialkolloidler sayesinde sakinleştirici etki gösterir.
· Sadecemeyvesi değil yapraklarının ve ağaç kabuğunun da tedavi edici özelliklerivardır. Hindistan’da ağacının kabuğu kaynatılarak diyare ve dizanteritedavisinde kullanılmaktadır.
· Yapraklarıise antipiretik (ateş düşürücü) etki gösterir. Ayrıca bazı genleri baskılayıpadipogenezi önleyerek obezite karşıtı etki gösterir. Yaprağının ekstraktı kasspazmlarını azaltır.
· Hünnapyeşil çayın da içerisinde bulunan kateşin (epigallokateşin gallat vb.) veproantosiyanidin denilen fenolik bileşikleri içerir. Bu bileşikler antioksidanözellik göstererek vücudumuzda sağlıklı hücre DNA'sına zarar veren ve bu yollakansere sebep olan serbest radikalleri etkisiz hale getirir. Kateşinleriçerisinde en fazla antioksidan kapasiteye sahip olan epigallokateşin gallatıiçeriyor olması bu meyveyi tam bir savaşçı haline getiriyor.
· Kayseri’de yapılan bir çalışmada hünnap meyvesinden elde edilen çayı kullanantüketicilerden % 39’unun kan şekerinde belirgin bir düşüş sağlanmıştır. Yanianti-diyabetik etki söz konusudur.
· İçerdiğibetulinik asit ile kansere karşı savaşır. Kanser hücrelerini hedef alarak apoptoza (hücre ölümüne) götürür.
· Zihinselyorgunluk, uykusuzluk veya halsizlik durumlarında hünnap meyvesinin çay olaraktüketilmesi önerilmektedir.
Sonbaharda olgunlaşan meyveleri taze tüketilebileceği gibi geneldekurutularak tüketilir. Şeker hastalarının taze tüketmesi daha uygun olacaktır.Kurutma esnasında bir miktar C vitamini kaybı olmaktadır. Birçok ülkedeyaprağı, kabuğu ve meyvesi çeşitli işlemlerden geçirilerek kullanılmaktadır.İşlenmiş meyve olarak; sirke, reçel, şekerleme ve çay şeklindekullanılmaktadır.
O halde bu sonbaharda ne yapalım? Hünnap meyvesini sık sık tüketelim.Taze halini, kurutulmuş halini, demleyip çayını tüketerek sağlığımıza katkıdabulunalım. Soğuk algınlığına karşı zırh oluşturup, hava değişimiyle bir yılıbitirmenin yorgunluğuna yenik düşmeden modumuzu yüksek tutalım. Sağlıklı vezinde olmanız dileğiyle…
