Tarhana karşı konulamaz lezzetiyleMaraş’ın geleneksel tatlarından bir tanesi. Her mevsim severek tükettiğimiz;katıklı aş, firik, çorba ve tarhana haliyle sofralarımızdan eksik olmayan bubesinin insan sağlığına faydaları saymakla bitmiyor.
Tarihçesine bakacakolursak; Maraş tarhanasına ait tarihi en güçlü verilerin, Yavuz Sultan SelimHan dönemine ait olduğu düşünülmektedir. Dulkadiroğlu beyliği zamanında YavuzSultan Selim Han, Mısır seferi sırasında çölü geçerken sıcaktan ve soğuktanetkilenmeyecek ve aynı zamanda çabuk bozulmayan bir gıda yapılmasını istemesiüzerine, Yavuz Sultan Selim Han’ın annesi Ayşe Hatun (Gülbahar Hatun)’unbilgileri doğrultusunda ortaya Kahramanmaraş tarhanasının çıkmış olabileceğibelirtilmektedir.
Maraş tarhanasınıdiğer tarhana çeşitlerinden ayıran en önemli özelliklerden bir de, yapımısırasında birçok aşamada tüketilebilir olmasıdır. İlk olarak henüz pişmeaşamasında pişmiş dövme yoğurtla karıştırılarak katma aş olarak yenmekte,kuruma aşamasında firik denilen yarı kurumuş yumuşak halde ve en nihayetindekuru sert hale geldikten sonra tarhana olarak tüketilmektedir. Kurutulduktansonra çorba yapılarak, sıcak suda ya da et suyunda ıslanarak, yağdakızartılarak, ıslanmış tarhana yağda soğan ve salça ile birlikte kavrularak,sıcak saç veya kömür sobasının üzerinde gevretilerek, cips tarhana şeklindeçerez olarak tüketilmekte ve fındık, fıstık, ceviz ve badem gibi kuruyemişlerlebirlikte yenmektedir.
Günümüzde yanlışve eksik beslenme alışkanlıklarının giderilmesini amaçlayan fonksiyonel özelliktaşıyan ürünlere olan talepler giderek artmaktadır.En önemli özelliği yoğurdunpişirilerek kullanılmamasıdır ve bu da besin değerini artırmaktadır. Anahammaddelerinden biri olan dövmenin kepek oranı yüksek olması sayesinde lifiçeriğini zenginleştirmektedir. Glisemik indeksi yani karbonhidratları vücudumuzaaldığımızda kan şekerimizi yükseltme hızı düşüktür, bu sayede daha dengeli birkan şekeri profiline sahip olmamıza yardımcı olur. Ayrıca elzem aminoasitleriiçeren bir protein kaynağıdır. Gerek sağlıklı beslenme programlarında gerekzayıflama diyetlerinde günlük beslenmenize ekleyebilirsiniz. Çorbasını anaöğünde bir kase olarak, tarhana ve firik halinde de ara öğünde 1 A4 kağıtboyutunda tercih edebilirsiniz. Kolesterol karşıtıdır. Her sağlıklı besindeolduğu gibi sağlıklı olması sınırsız tüketebileceğimiz anlamına gelmiyor. Dövmeiçerdiği için ekmek grubuna mensup olan bu besini fazla tüketmeniz halinde kiloalabilirsiniz. Ayrıca böbrek yetmezliği yaşayan kişilerinde sınırlı tüketmesinitavisye ederim. 100 gramdaki enerji ve besin değeri aşağıda belirtilmiştir:
Enerji | 348 kkal |
Protein | 13 g |
Karbonhidrat | 66.5 g |
Yağ | 2.24 g |
Lİf | 5.06 g |
Fosfor | 406 mg |
Kalsiyum | 249 mg |
Potasyum | 435 mg |
Triftofan | 170 mg |
Lösin | 1025 mg |
Lİzin | 1652 mg |